سراغ حمایت دولتی نرفتیم

شهرام توکلی در مورد شکل‌گیری ارکستر نوجوانان گفت: «سال گذشته بود که تصمیم گرفتیم ارکستری را در گروه سنی ۱۲ تا ۱۹ سال تأسیس کنیم. از بهمن ۹۳ با ۱۲ نوازنده کار را شروع کردیم و توانستیم تا امروز تعداد نوازندگان را به ۶۰ نفر برسانیم.

ظرف یک سال گذشته شروع به آموزش کردیم و نکات زیادی را به اعضای ارکستر آموزش دادیم. سال گذشته اولین اجرای‌مان را در تالار رودکی روی صحنه بردیم. این گروه سنی بهترین دوره برای یادگیری است و هسته‌ی اولیه‌ی ارکستر نیز بر اساس همین مورد شکل گرفت. ما با نوازندگان از سن ۱۲ سالگی کار می‌کنیم و وقتی به سن ۱۹ می‌رسند با آنها خداحافظی می‌کنیم. این نوازنده‌ها با توجه به آموزش‌هایی که می‌بینند می‌توانند در ارکسترهایی چون ارکستر سمفونیک تهران نیز ساز بزنند.»

توکلی افزود: قصد داریم از اساتید خارجی و همچنین رهبران ارکستر بین‌المللی برای برگزاری مسترکلاس دعوت کنیم تا اعضای ارکستر بتوانند نکات کلیدی کار کردن در یک ارکستر حرفه‌ای را بیاموزند. البته ما برای اینکه بتوانیم استقلال‌مان را حفظ کنیم سراغ حمایت دولتی نرفتیم اما بنیاد رودکی با در اختیار گذاشتن سالن تمرین و همچنین بعضی از سازها کمک‌هایی به ما کرد.»

وی در مورد فعالیت این ارکستر گفت:‌ «آرمان نوروزی، منصور حقی، آرش فلاحی، پیمان میرآغاسی و بنده اعضای هیأت مؤسس ارکستر موسیقی نوجوانان هستیم. قصد داریم سال آینده و بعد از ماه مبارک رمضان یک شب اجرا در تالار رودکی داشته باشیم.»

می‌خواهیم استقلال فکری داشته باشیم

امید نوروزی، از اعضای هیأت مؤسس این ارکستر نیز گفت: «کار کردن با نوجوانان برای ما بسیار جذاب است و با توجه به اینکه چنین ارکستری با این مختصات تا به امروز وجود نداشته فکر می‌کنیم برای مردم نیز جذاب باشد. هدف اصلی ما از تشکیل این ارکستر ایجاد الگوسازی است چرا که بچه‌های ما بعد از آموزش در هنرستان نمی‌دانند قرار است چه کاری انجام دهند. من سال‌ها در هنرستان موسیقی معلم بودم و جای چنین ارکستری را در سیستم آموزشی‌مان خالی می‌دیدم.

باید ارگان‌های دولتی حمایت می‌کردند تا از این طریق زیرساخت‌های ارکسترهای اصلی ما مانند ارکستر سمفونیک تهران تشکیل شود. البته تجربه نشان داده که هر ارکستری که مستقل نبوده از دست رفته است. ما دوست داریم اندیشه‌های خودمان را داشته باشیم و بر مبنای استقلال فکری خودمان عمل کنیم. حتی چند بانک‌ هم برای بحث اسپانسرینگ با ما وارد مذاکره شدند اما ما به این خاطر که احساس می‌کردیم ممکن است استقلال‌مان را از دست دهیم ترجیح دادیم درآمد فردی و زودهنگام را فراموش کنیم.

ما دوست داریم بچه‌ها حرفه‌ی موسیقی را به صورت حرفه‌ای یاد بگیرند و بتوانند تجربه‌ی اجرا و روی صحنه رفتن را بارها و بارها کسب بکنند.»

هنر، درجه دو نمی‌شناسد. همه باید درجه یک باشند

لوریس چکناواریان، آهنگساز و رهبر ارکستر نیز با حضور در تمرین ارکستر نوجوانان گفت: «با دیدن جوانان این ارکستر جوان شدم. افتخار می‌کنم که جوانان فوق‌العاده داریم که در آینده ارکستر خوبی از آن‌ها خواهیم داشت. مدت‌‌ها بود که با جوانان کار نکرده بودم و حس خوبی گرفتم. بچه‌ها فوق‌العاده بودند. با احساس کار کردند و آمادگی داشتند. من تحت تأثیر قرار گرفتم. امیدوارم این ارکستر بتواند خارج از کشور هم خودش را نشان دهد. امروز علاوه بر اینکه تعجب کردم، لذت هم بردم.

این‌ها با نسل ما تفاوت بزرگی دارند. این جوانان به خاطر ظهور اینترنت با دنیا هماهنگ هستند اما خود من در جوانی با گرامافون، صفحه‌ی ۷۸ دور گوش می‌کردم. برای یک سمفونی ۵ بتهوون باید ۱۰ صفحه را گوش می‌کردم. این بچه‌ها تمام اجراهای دنیا را می‌شناسند و این‌ها پیشرفت‌شان بهتر خواهد بود و می‌دانند باید سطح‌شان را بالا ببرند. درگذشته ما نمی‌توانستیم سطح خود را با نوازندگان خارجی مقایسه کنیم. دیگر سرحد هنری برای جوانان وجود ندارد. البته هم‌اکنون در حال رشد هستند و جوجه را باید آخر پاییز شمرد. آقای شهرام توکلی هم که با این ارکستر کار می‌کند رهبری توانا است.

ما باید از این تفکر که همه‌چیز ایرانی باشد بگذریم. این تفکر غلطی است. مثلاً شما اگر یک ارکستر آلمانی را در نظر بگیرید، همه‌ی نوازندگان آن آلمانی نیستند؛ زیرا هنر، درجه دو نمی‌شناسد. همه باید درجه یک باشند. در همه‌ی ارکسترها هم آزمون‌هایی برگزار و فراخوان‌هایی منتشر می‌شود که بهترین نوازندگان را از هر جای جهان دور هم جمع کنند. در اروپا نمی‌گویند فلانی ایرانی است به ارکستر راهش ندهیم. هنر ملیت نمی‌فهمد. یک زبان مستقل است و زبان خداست. زبان خدا باید به بهترین نحو اجرا شود. ارکستر، حمایت و سازهای خوب می‌خواهد. بچه‌های این ارکستر سازهای خوبی ندارند. اگر سازشان خوب باشد، صدای بهتری خواهد داد. حتی بهتر است که معلمان خارجی بیایند و به این بچه‌ها آموزش دهند، اما ما یک تعصب ایرانی داریم که این درست نیست.

چکناواریان در مورد عدم استقبال مردم از کنسرت‌ها گفت: «نه اینکه مردم موسیقی را نفهمند. همه‌ی انسان‌ها درک موسیقی را دارند. شاید نت ندانند اما صدادهی و کیفیت ارکستر خوب را می‌فهمند. این درک را خدا داده است. اگر می‌خواهیم مردم به سالن‌های کنسرت بیایند باید کیفیت را بالا ببریم. ارکستر فیلارمونیک ارمنستان هم یک مدت ضعیف کار می‌کرد و مردم به سالن نمی‌آمدند؛ در حالی که ارامنه خیلی موسیقی دوست دارند. ارکستر یک ارتش است و هیچ ارتش نظامی نظم ارکستر را ندارد. وقتی ۴ ژنرال روسی به کنسرت من در ارمنستان آمدند، خطاب به آن‌ها گفتم که شما می‌دانید، این ۸۰ نفر که روی صحنه ساز می‌زنند از ارتش شوروی قوی‌تر هستند؟ ژنرال‌های روسی به من خندیدند، چون فکر کردند شوخی می‌کنم اما گفتم که این نوازندگان با یک حرکت دست من به صورت همزمان یک نت را اجرا می‌کنند، آیا ارتش شما با یک حرکت دستتان ۸۰ گلوله همزمان شلیک می‌کنند؟ روس‌ها با این مثال حرفم را فهمیدند و دست زدند.»

وی افزود: «امیدوارم بچه‌های این ارکستر جوان هم حمایت شوند و سازهای خوب داشته باشند. این جوانان می‌توانند، خیلی موفق شوند. هر آهنگساز هم یک ارکستر خوب می‌خواهد تا آثارش را اجرا کنند. خیلی از آهنگسازان به دلیل اجرای بد اثرشان توسط ارکستر دیوانه شدند و به تیمارستان رفتند که راخمانینف معروف‌ترین آن‌هاست.»