به گزارش ستاد خبری پانزدهمین جشنواره موسیقی نواحی ایران، در بخش اول این نشست پژوهشی، عاشیق احد ملکی درباره سبک و‌ سیاق عاشیق‌های مناطق مختلف سخن گفت و‌ توضیح داد: یک‌ عاشیق هست که برای خودش می‌خواند و کم و‌ بیش شعرها را بلد است. یک عاشیق هست که اساسا بی‌سواد است اما ۷۰ یا ۸۰ روایت بلد است. یک‌عاشیق هست که فقط آهنگ می‌سازد. همه این‌ها عاشیق هستند و با هم فرقی ندارند. عاشیق‌ها بین مردم هم حرمت بسیاری دارند.

عاشیق احد ملکی درباره سیر عاشیق شدن خودش به توصیه پدرش گفت و بیان کرد: بنده‌ هم دنبال آموزش رفتم. کارهای اساتید مختلف را گوش کردم و‌ خودم ساز خریدم. اگر کسی فقط کمی موسیقی عاشیقی بداند، متوجه می‌شود که هر عاشیقی پیش کدام استاد آموزش دیده است.

عاشیق ملکی بخش دیگری از سخنانش را به معرفی ساز تخصصی خود پرداخت و‌ گفت: ساز ما برگرفته از اقوام ایران است و برخی را هم خود عاشیق‌ها ساخته‌اند. این ساز اول ۷ پرده داشت و‌ بعد دارای ۱۳ پرده شد. مثلا سازی که من دارم، کروم ندارد. در حال حاضر خیلی‌ها این ساز را به نت کشیده‌اند. برای مثال مکتب استاد چنگیز مهدی‌پور این‌گونه است و با به نت کشیدن می‌توان هر قطعه‌ای را با ساز نواخت. حرفه عاشیق این است که ساز را بلد باشد و‌ بتواند بخواند.

بخش دوم این نشست پژوهشی به سخنرانی منصوره ثابت‌زاده (عضو شورای سیاستگذاری پانزدهمین جشنواره موسیقی نواحی ایران) اختصاص داشت که سخنان خود را با محور «موسیقی مروگی در حوزه حصار و درواز» ارائه داد.

ثابت‌زاده در سخنانی مطرح کرد: صحبت‌های امروزم محصول تحقیق من در ۳۳ سالگی است که در آن زمان برای تحقیق درباره موسیقی همسایگان ایران سفر و بر روی ۱۲ مقام کار کردم؛ ۱۲ مقامی که از دوره صفویه دستخوش تغییر بوده است.

او‌ درباره سختی‌های پژوهش خطاب به پژوهشگران جوان گفت: پژوهشگری سختی‌های خودش را دارد. پژوهش میدانی پژوهش سختی است و‌ با در کتابخانه نشستن فرق دارد و روحیه خاص خودش را می‌خواهد. من با همین روحیه به تاجیکستان سفر کردم؛ زیرا در آن زمان در تاجیکستان جنگ داخلی بود و برای تکمیل پژوهشم نیاز داشتم ۳ بار وارد تاجیکستان شوم. مدعی هستم، موسیقی تاجیکستان را از پایین تا بالا درو کردم.

منصوره ثابت‌ زاده که بخش اصلی سخنانش به موسیقی مروگی اختصاص داشت، توضیح داد: «مروگی» در واقع از مرو‌ می‌آید و این نقشه راه من بوده است. موسیقی مروگی از بخش‌های بدخشان، درواز و خجند تشکیل شده است. البته بخش عمده پژوهش من و تخصص اصلی‌ام موسیقی جشن و‌ عروسی است. مروگی و چهارضرب هم موسیقی جشن هستند. جایگاه بازیگر نیز در این موسیقی بسیار مهم است و جایگاهی مثل نوازنده دارد.

او‌ در ادامه نمونه‌های صوتی این موسیقی را برای حاضران پخش کرد و توضیحاتی را ارائه داد.