روح خدا به خدا پیوست/ مروری بر قطعاتی که به برای امام خمینی (ره) ساخته شدند
شنبه, 15 خرداد 1400
به گزارش نای روح خدا به خدا پیوست ایران یک دل شد و آن دل در حسرتی گدازنده سوخت و یک چشم شد و آن چشم در مصیبتی عظیم گریست. در آن روز خورشیدی غروب کرد که با طلوع آن هزار چشمه نور در زندگی ملت ایران جوشیده بود. روحی عروج کرد که با نَفَس روح الهیاش پیکر ملت را جان بخشیده بود. حنجرهای خاموش شد که نَفَس گرمش، سردی و افسردگی از جهان اسلام زدوده بود. لبانی بسته شد که آیات الهی عزت و کرامت را بر مسلمین فرو خوانده و افسوس و ذلت را در روح آنان باطل ساخته بود. آن روز، شانههای بهشت زهرا، «عارفی» را به منزل ابدی میرساند که «عرفان» را از صندوقچههای غبار گرفته مکاتب و مدارس، به «میدان جبههها» آورد و جوانانی را با عارفانههای حسینی علیهالسلام آشنا کرد که تاریخ با تکرار نامشان به خود خواهد بالید.
امام خمینی (ره) بدون تردید یک شخصیت کامل و الهام بخش برای همه بشریت است. سادگی و مبارزات مذهبی ایشان، الگوی مهمی برای انسان در انتخاب صراط مستقیم در زندگی است. ایشان برای ملت الهام بخش و یک الگوی ایدهآل آزادی خواهی است و باید بکوشیم تا در زندگی، از سبک و سیره ایشان الگوبرداری کنیم.
در این گزارش سعی داریم به قطعاتی که تاکنون به مناسبت رحلت امام خمینی (ره) منتشر شده، بپردازیم که در ادامه خواهید خواند:
سمفونی «روحالله» ساخته شاهین فرهت:
شاهین فرهت آهنگساز پیشکسوت موسیقی ایران که در دورههای اخیر به عنوان دبیر هنری جشنواره موسیقی فجر مشغول به فعالیت بود، در سال ۱۳۹۴ از ساخت سمفونی «روحالله» با محوریت شخصیت فرهنگی، سیاسی و اجتماعی امام خمینی (ره) خبر داد. این اثر از چهار موومان تشکیل شد که در آن زمان ابتدا با ارکستر سمفونیک اوکراین ضبط و بنا شد تا پس از تولید و انتشار، در ایران اجرا شود.
فرهت در این سمفونی بی کلام، ابعاد و چهره بنیانگذار انقلاب اسلامی ایران را با زبان موسیقایی بیان کرد. پس از گذشت دو سال از ساخت و تولید این سمفونی، معاونت فرهنگی هنری موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره) با مشارکت معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سمفونی «روحالله» را با همراهی ارکستر سمفونیک تهران به رهبری مهمان سهراب کاشف در خردادماه ۱۳۹۶ همزمان با بیست و هشتمین سالگرد ارتحال امام خمینی (ره) اجرا کرد. در این اجرا بهروز رضوی به خوانش غزلیاتی از بنیانگذار انقلاب اسلامی ایران پرداخت.
«دریغا» با صدای محمد گلریز:
پس از مدتی از رحلت امام خمینی (ره) محمد گلریز خواننده سرودهای انقلابی ایران قطعهای با عنوان «دریغا» را منتشر کرد. این قطعه با شعری از مرحوم حمید سبزواری و به آهنگسازی محمد شکوهی غوغایی به پا کرد و این قطعه در تمامی شبکههای تلویزیونی و رادیویی آن دوران پخش شد. این اثر که همچنان بعد از گذشت بیش از ۳۰ سال از رحلت ملکوتی امام خمینی (ره) میگذرد، به عنوان یکی از جاودانهترین و خاطرهانگیزترین نغمات مرتبط با ایام وفات امام خمینی (ره) در حافظه شنیداری مخاطبان باقی مانده است.
در سال ۱۳۶۸ انجمن حفظ و اشاعه سرود و آهنگهای انقلابی آلبومی تحت عنوان «دریغا» را تولید و منتشر کرد. در این آلبوم قطعاتی به مناسبت رحلت بنیانگذار جمهوری اسلامی با صدای محمد گلریز، علیرضا افتخاری، مهرداد کاظمی و جهانگیر زمانی اجرا شده بود. البته محمد گلریز تاکنون قطعات دیگری همچون غم خورشید، روح بلند آسمانی، نماز آخر، یاد آفتاب، دلدادگان روی دوست، غم فراق و در سوگ خورشید نیز در رثای امام خمینی (ره) منتشر کرده است.
سوئیت سمفونی «امام خمینی» ساخته بهزاد عبدی:
در سال ۱۳۸۵ بهزاد عبدی از آهنگسازان برجسته موسیقی کشورمان سوئیت سمفونی «امام خمینی» را نوشت. این اثر که در چهار قسمت «هبوط»، «اوج»، «قیام» و «عروج» نوشته شده، دربرگیرنده زندگی بنیانگذار انقلاب اسلامی ایران از تولد تا ارتحال ملکوتی ایشان است. بخش نخست این سمفونی، «هبوط» نام دارد و به تولد امام خمینی (ره) و به جریانات سیاسی آن زمان اختصاص دارد. قسمت دوم به نام «اوج» به مبارزات ایشان در انقلاب و چگونگی شکلگیری پیروزی انقلاب اسلامی میپردازد و قسمت سوم به نام «قیام» از فرمان جنگ تحمیلی و هشت ساله دفاع مقدس به رهبری امام خمینی (ره) میگوید. قطعه چهارم این سوئیت سمفونی به نام «عروج» به سالهای آخر زندگی امام (ره) پرداخته است. این سوئیت سمفونی تاکنون در مناسبتها و برنامههای مختلفی توسط ارکسترهای معتبر کشور به صورت زنده اجرا شده و با استقبال خوبی هم از سوی مخاطبان مواجه گردیده است.
انتشار آلبوم «حضور سبز» با حضور هنرمندان موسیقی
در سال ۱۳۷۹ و به مناسبت یکصدمین سالروز میلاد امام خمینی (ره)، شرکت سروش دو مجموعه موسیقایی با عناوین «حضور سبز یک» و «حضور سبز دو» را با صدای خوانندگان مختلف که یا با اشعار امام خمینی اجرا شده بودند و یا درباره رهبر کبیر انقلاب سروده شده بودند را جمعآوری و روانه بازار موسیقی کرد. این دو مجموعه حاوی قطعات برگزیدهای بود که از زمان درگذشت امام تا یک دهه بعد با محوریت امام خمینی در واحد موسیقی و سرود صدا و سیما تولید و اجرا شدهاند.
آلبوم «حضور سبز یک» شامل ۱۱ قطعه در ساختارهای پاپ، سنتی و کلاسیک با اشعاری از امام خمینی، سلمان هراتی، آزاده دالایی، قاسم سیاره، افشین علا، محمدحسین رحمانی، امیرخسرو دهلوی، زکریا اخلاقی، وحید امیری و حسین اسرافیلی و آهنگسازی محمد بیگلری پور، همایون رحیمیان، علی درخشان، حسین بهادری، فرید شب خیز، امید سیاره، مجید اخشابی، علی بکان و کمال طراوتی است که در آن محمد اصفهانی، حسین زمان، حمید غلامعلی، بیژن خاوری، مهرداد کاظمی، مهدی سپهر، پرویز طاهری و عباس بهادری به عنوان خواننده حضور داشتند.
آلبوم «حضور سبز دو» نیز در ادامه مجموعه قبلی با صدای خوانندگانی همچون مهرداد کاظمی، حمید غلامعلی، عبدالرسول کارگشا، علی تفرشی، پرویز طاهری و پژمان مبرا منتشر شد. این دو مجموعه به همت واحد موسیقی سازمان صدا و سیما و انتشارات سروش روانه بازار موسیقی شد.
انتشار آلبوم تصویری به نام «روحالله» توسط خوانندگان مطرح:
محسن طهرانی مدیر موسسه فرهنگی هنری «کسا» در اوایل سال ۱۳۹۸ از تولید دو مجموعه موسیقایی متفاوت با موضوع انقلاب اسلامی ایران و امام راحل توسط موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره) خبر داد. این آلبوم موسیقی با موضوع چهل سالگی انقلاب اسلامی و حضرت امام خمینی (ره) تحت عنوان «روحالله» در خردادماه سال ۱۳۹۸ به سفارش موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره) و با همکاری موسسه فرهنگی هنری کسا منتشر شد.
در این آلبوم که همراه با آن چند موزیک ویدیو نیز تولید شده بود، چهار اثر موسیقایی با حضور خوانندگان جوان و شناخته شده کشورمان تولید شد. در این آلبوم قطعات «زورق آفتاب» با شعری از حجتالاسلام علی کمساری با آهنگسازی احسان کاویانی و خوانندگی حمید غلامعلی، قطعه «صبح تبسم» با شعر امیر مرزبان، آهنگسازی آرش منصوری و خوانندگی حمید غلامعلی، قطعه «از یاد تو» با شعری از سید حسین متولیان، آهنگسازی وحید اختری و خوانندگی کسری جوادی و همچنین قطعه «پیر میکده» با شعری از سیده فاطمه سادات موسوی، آهنگسازی وحید اختری و خوانندگی امیرحسین مدرس آثاری هستند که برای این آلبوم تصویری در نظر گرفته شد.
«اشک افشان» به خوانندگی صادق آهنگران، سمفونی انتظار به آهنگسازی محسن میر مهدی، خوانندگی علی تفرشی و حمید غلامعلی و رهبری ارکستر نادر مشایخی، «غم فراق» با شعر محمود شاهرخی، آهنگسازی هادی آزرم، تنظیم مجتبی میرزاده و خوانندگی محمد گلریز، «در سوگ خورشید» با شعر محمود شاهرخی، موسیقی رمضان عظیمی و خوانندگی محمد گلریز، نوحه «الا یا ایها الساقی» با نوای حسین فخری، قطعه «حدیث دل» به خوانندگی عبدالحسین مختاباد از آلبوم «سایه دوست»، «هم راز» به آهنگسازی محسن نفر و خوانندگی حسامالدین سراج از آلبوم «یادیار» تعدادی از آثار موسیقایی هستند که با موضوع امام (ره) تولید شدهاند.
در این زمینه قطعه «غم نامه» به خوانندگی صدای علیرضا افتخاری، سرود «امام دلها» به خوانندگی محمد عبدالحسینی، تک آهنگ قطعه «پیر مهربان ما» به آهنگسازی مهدی گورنگی، قطعه «امام بهار» با شعر مصطفی محدثی خراسانی، آهنگسازی محمد هنجی و خوانندگی محمد عبدالحسینی، تک آهنگ «روح خدا» با صدای محمد علی قدمی، قطعه «وقتی که آمدی» با آهنگسازی پانیز فریوسفی و با صدای آرمین صنایعی، قطعه «انتظار فرج» با شعری از امام خمینی، تنظیم بهزاد عبدی و رهبری رازمیک اوحانیان، سرود «ماتم خورشید» به خوانندگی بهرام گودرزی نیز دیگر آثاری هستند که در سالگرد ارتحال امام (ره) منتشر شدند.
همچنین کنسرت «فریاد هجران» با اجرای آثاری از سمفونی «امام خمینی» اثر بهزاد عبدی، «ساربان» اثر حسن ریاحی، «نقش خیال» اثر همایون رحیمیان، «شبانگاهان»، «فریاد بی قراری» اثر عبدالحسین مختاباد با تنظیم بهزاد عبدی، قطعه «ایران ۱۴۰۴» با غزلی از امام خمینی در موومان دوم به آهنگسازی مهدی وجدانی و خوانندگی مهدی حسینی، قطعه «صاحب درد» با شعری از امام راحل و آهنگسازی و صدای سید جلالالدین محمدیان، آلبوم «خورشید مستان ۱ و ۲» با اشعار علیرضا قزوه و آهنگسازی مرتضی قاسمی و سید محمد میرزمانی و خوانندگی علی تفرشی، آلبوم «غم دیدار» و «دیدار دوست» با اشعار حضرت امام و آهنگسازی مهدی نظری با استفاده از اشعار امام از دیگر آثاری هستند که طی این سالها به مناسبت سالگرد ارتحال ملکوتی حضرت امام خمینی (ره) منتشر شدهاند.
قطعات «وداع»، «اشک هجران»، «خورشید ظلمت سوز»، «اشک امید»، «حضور پنهان» به آهنگسازی محمد بیگلری پور و «در سوگ عشق» به آهنگسازی فرهاد رحیمیان و «رهرو عشق» با آهنگسازی محمدمهدی گورنکی به خوانندگی حمید غلامعلی، «ماه شب کاروان» با آهنگسازی مهرداد دلنوازی و سرود و صدای محمود عبدالحسینی، «هجرت خورشید» با سروده پرویز عباسی و خوانندگی محمد اصفهانی، سه قطعه «ارتحال امام» با موسیقی مهیار فیروز بخت، «غم نامه» با موسیقی علی درخشان، «امام سبز پوش» با آهنگسازی محمد بیگلری پور با صدای مهرداد کاظمی، «الوداع اماما» به آهنگسازی علیرضا برخورداری و خوانندگی جمشید جم، «هجر» با ملودی احمدعلی راغب و همراهی گروه کر، «پیرما کو» با شعر محمد خلیل جمالی، موسیقی فرید شب خیز و خوانندگی بیژن خاوری، «انتظار- شکوه» و «دیدار –جلوه دیدار» با غزلهایی از حضرت امام خمینی و صدای محمد اصفهانی، سرود «خمینی بی تو دیگه از چی بخونم» با هنرمندی گروه سرود بچههای آباده از دیگر آثار تولید شده مرتبط با امام راحل (ره) هستند.