در این رسم و آیین کهن، دسته‌های عزاداری از محلات مختلف با در دست گرفتن دو گوی چوبی – چغچغه – که آن را به شکل مخروطی ساخته و آراسته‌اند، به جای بر سر و سینه زدن و یا زنجیر زنی، این دو گوی مخروطی چوبی را به یکدیگر می‌کوبند.
براساس شواهد، مراسم آیینی «چغچغه‌زنی» برای نخستین بار حدود ۱۵۰ سال پیش در روستای «اِنجِدان» در ۳۷ کیلومتری شهرستان اراک اجرا شد؛ اما امروزه شاهد برگزاری این آیین کهن در بسیاری از شهرستان‌های استان مرکزی هستیم.
در آیین کهن، عزاداران از روز نهم ماه محرم همراه با «چغچغه‌زنی» عزاداری خود را آغاز می‌کنند و سیل دسته‌های عزاداری تا روز یازدهم ماه محرم در محلات و مناطق خود به شیون و ماتم سرایی می‌پردازند. در این رسم یک مرشد که با لحنی خوش و صدایی رسا شناخته می‌شود، نوحه‌های خاصی را به زبان محلی می‌خواند و مردم نیز در برخی از مواقع ترجیع‌بندها مراثی و نوحه ها را تکرار می‌کنند و در همین مسیر در حین عزاداری شروع به ریختن اشک ماتم می‌کنند.
آنها «چغچغه‌هایی» که در دست دارند را نیز با چرخش‌ها و ریتم خاصی به هم می‌کوبند تا بعد از سه یا چهار روز از برگزاری مراسم عزاداری و راهپیمایی‌شان، به منزل یا مقصد اصلی مراسم که همان مسجد اصلی روستاست می‌رسند.
در روستای انجدان سه محله اصلی وجود دارد که هر محله دسته‌های عزاداری مخصوص به خود را دارد؛ اما با گذشت سه روز از عزاداری و راهپیمایی، در روز یازدهم ماه محرم این دسته‌ها به همدیگر می‌پیوندند، تا اینکه شاهد حضور جمعیتی افزون بر دو هزار تا دوهزار و پانصد نفر در قامت عزاداران حسینی هستیم.
آیین «چغچغه‌زنی» یکی از زیباترین و حیرت‌انگیزترین جلوه‌های آیین عزاداری در خلال آیین‌های سوگ رنگ به رنگ سرزمین ایران زمین با تنوع فرهنگی، اقلیمی و جغرافیایی آن به شمار می‌رود. در حقیقت آیین «چغچغه‌زنی» از آن دست آیین‌هایی است که نشان‌دهنده اتحاد و یکپارچگی همگانی مردم در شور برای عزاداری حماسه حسینی و واقعه عاشورا است.

منبع: خبرگزاری ایرنا