رونمایی کتاب «راز ساز در ساختار تار» نوشته‌ی مازیار حیدری عصر جمعه  ۱۴ اسفند همزمان با سالگرد درگذشت یحیی تارساز با حضور اساتید و اهالی موسیقی در فرهنگسرای نیاوران برگزار شد.

به گزارش نای، پیمان شکیبایی‌پور، استاد موسیقی و پژوهشگر، در ابتدای مراسم درباره‌ی این کتاب گفت: «راز ساز در ساختار تار» سال‌ها تلاش خنیاگران را به تصویر کشیده و راه را برای آیندگان هموار ساخته، به پاس آنهایی که آموختند و یاری دادند تا گوشه‌هایی از فرهنگ موسیقی ایران را ثبت کنند. این کتاب همچنین مورد تأیید سازمان یونسکو قرار گرفته و اثر بسیار ارزشمندی است. کتابی است که مرجعی برای شناخت و فراگیری ساخت تار، زیباترین ساز ایرانی  به حساب می‌آید.»

وی افزود: «بر اساس بسیاری از مدارک و مستندات، تار دست آفریده‌ی ایرانیان است و اثبات این مهم پشتکار مسئولان موسیقی و هنر کشور را می‌طلبد تا در راه اثبات آن تلاش کنند و  این حق موسیقی ایرانی پایمال نشود.»

استاد کزازی از شخصیت‌های برجسته‌ی حوزه‌ی فرهنگ و ادبیات نیز در سخنانی پیرامون خنیاگری و رابطه‌ی آن با موسیقی اصیل ایرانی گفت: «خنیاگری از گستردگی و سابقه‌ی کهنی در ایران برخوردار است و می‌توان گفت همراه و هم‌طراز با ساز با آواز پیوند خورده. پیشینه‌ی خنیاگری نشان می‌دهد که این هنر در شهرهای مختلف ایران رواج داشته و صنعت‌گرایان در هنگام انجام  کار به شیوه‌ای آواز می‌خواندند که همین پیشینه پیوند تنگانگی میان خنیاگری و ساز ایجاد کرده است.»

وی افزود: «خنیاگری آنچنان دلنشین و زیبا بوده که از ایران به کشورهای دیگری رفته و حتی این هنر به اروپا و پرتغال منتقل شده و آثار آن دیده می‌شود. این آوازها آنچنان زیبا بوده که پایه‌های خنیاگری تازیان را به وجود آورده است. رفته رفته، ساز هم مورد استفاده قرار گرفت و ترانه‌سرایی هم به آن افزوده شد.

ما ایرانیان نقش‌های شگفتی به این هنر زدیم، تا جایی که خنیاگری را به نام ایران می‌شناسند. ایران، بهشت آرمانی خنیاگری بوده و پیوند تنگاتنگی با این هنر داشته است. باید گفت اگر سازی نباشد خنیاگری هم نیست، ساخت ساز بسیار ظریف است و سازنده‌ی ساز جان بر چوب و پوست و هرچه که سازهای ایرانی از آن ساخته می‌شود می‌دمد، زیرا ساز جان دارد و با نوازنده‌ی خود پیوند می‌گیرد.»

در ادامه مراسم سیدعباس سجادی، مدیرعامل بنیاد آفرینش‌های نیاوران، نیز ضمن خوش‌آمدگویی به حاضران در این مراسم گفت: «خوشحالم که به عنوان عضو کوچکی از جامعه‌ی سازسازان که پیش استاد امیرعطایی آموزش دیده‌ام امروز در این مراسم حضور دارم، هرچند باید بگویم نزد این استاد ارجمند، بیشتر از ساز، اخلاق و ادب آموختم.

به واسطه‌ی علاقه‌ای که به حوزه‌ی موسیقی داشتم مقدماتی را در حوزه‌ی ساخت ساز از ایشان آموختم اما بیشتر وقتم را برای آواز، شعر و ترانه گذاشتم. به آقای مازیار حیدری هم تبریک می‌گویم. ایشان یک انسان عاشق است و کاری که ایشان کردند جز یک انسان عاشق انجام نمی‌دهد چون منافع و درآمدی ندارد. همان‌طور که استاد قنبری با عشق کار کردند و امروز مهر ایشان شناخته‌شده است. چرا که این عشق است که ماندگار است. از استاد قنبری شنیدم وقتی برای آموزش ویلن پیش استاد صبا رفتند ایشان به همسرشان گفتند من گمشده‌ام را یافتم و به قنبری گفتند برو ساز سازی را یاد بگیر چون دستانت توان این کار را دارد.

در سالگرد زلزله‌ی بم که افتخار همراهی با استاد شجریان را داشتم در آنجا چند روزی برنامه‌های بم‌خوانی را برای شبکه دو ساختیم که انعکاس بسیار خوبی داشت. با استاد بحث می‌کردیم راجع به ترانه‌سرایی و ایشان می‌گفت ترانه‌سرایی مانند ساز سازی است. ساز ساز علاوه بر نجاری باید موسیقی بداند، ترانه‌سرا هم باید این‌طور باشد و  این نکته‌ی عمیقی بود. در واقع همه این هنرها مثل دانه‌های تسبیح به یکدیگر مرتبط است. سازسازی و موسیقی و ترانه همه به هم پیوند دارد. متأسفانه در جامعه‌ی ما هنر ساخت ساز جدی گرفته نشده و کانون ساخت ساز هم تعطیل است که امیدواریم به زودی بازگشایی بشود و شاهد توجه و حمایت از این هنر باشیم.»

پروفسور سیدحسن امین، حقوق‌دان، تاریخ‌دان، نویسنده، مترجم و حافظ‌شناس ایرانی، نیز در صحبت‌هایش با خواندن بیت  «هنر برتر از گوهر آمد پدید» از فردوسی خاطر نشان کرد: «اگر قرار باشد در فرهنگ ایرانی از  دو نفر به عنوان پدر ملت، فرهنگ و هویت و هنر ایرایی نام ببرم پیش از اسلام کوروش کبیر و دیگری که پس از اسلام در هویت من و شما بسیار  تأثیرگذار بود فردوسی است. بر اساس این بیت هیچ چیزی از هنر برتر  ندارد و هنرمند هر کجا رود بر صدر نشیند.

من افتخار دارم مقدمه‌ی انگلیسی «راز ساز در ساختار تار» اثر  مازیار حیدری که با تلاش فراوان آن را تصنیف کرده را بنویسم. تا کنون بر ۲۵۰ اثر از آثار معاصران مقدمه نوشته‌ام،  اما مقدمه نوشتن بر این کتاب از آن جهت که بخشی از فرهنگ هنر و تاریخ ایران است برایم افتخار بزرگی بود. من به سهم خودم از همه‌ی شما هنرمندان و اساتید به خاطر حضور در فرهنگسرای نیاوران به منظور رونمایی از این کتاب ارزشمند تشکر می‌کنم و امیدوارم به زودی این کتاب به چاپ دوم برسد و از آن حمایت شود، چرا که هیچ مصنف و مؤلف و هنرمندی بدون پشتیبانی عملی نمی‌تواند برنامه‌هایش را پیاده کند.»