همراه تیم ملی سه شب فرهنگی در روسیه برای اجرای ارکسترها/در تمام دنیا ارکسترداری پرهزینه است
شنبه, 7 بهمن 1396
برنامه ساعت ۲۵این هفته با حضور علی اکبر صفی پور مدیرعامل بنیاد رودکی، شهرداد روحانی رهبر ارکستر سمفونیک تهران و فریدون شهبازیان رهبر ارکستر ملی با موضوع بحث و بررسی فعالیت های بنیاد رودکی و دو ارکستر سمفونیک تهران و موسیقی ملی ایران به روی آنتن شبکه ۵ سیما رفت.
نقد آلبوم «حرف بزن» میلاد درخشانی
در ابتدای این برنامه بخش نقد آلبوم که از این به بعد آیتم ثابت برنامه خواهد بود با موضوع نقد آلبوم «حرف بزن» ساخته میلاد درخشانی که جایزه باربد را نیز در جشنواره موسیقی فجر امسال کسب کرد پخش شد و پس از آن ارتباط زنده تلفنی با این خواننده و آهنگساز برقرار شد تا صحبت های خود را در خصوص نقد اثر خود بیان کند. این هنرمند عرصه موسیقی ضمن ابراز خرسندی از کسب جایزه باربد اظهار داشت: هر دو اثر من آلبوم «نقطه پرگار» در بخش موسیقی بی کلام و آلبوم «حرف بزن» در بخش آهنگسازی موسیقی باکلام بخش موسیقی تلفیقی توانست جایزه باربد را به خود اختصاص داد.
وی درباره نقد آلبوم «حرف بزن» گفت: من موافق نقد دوستان هستم و بیس کار من در موسیقی بی کلام است و بخش دیگر فعالیت من موسیقی باکلام است که با صدای خود من است. من اولین کسی هستم که به کار خودم نقد دارم و در نهایت معتقدم هیچ کاری کامل نیست و برای کارهای آینده سعی می کنم نواقص را برطرف کنم، کارها هرسال شبیه هم باشند نشان دهنده این است که من پیشرفتی نداشته ام. این آلبوم نماینگر احوال من در سالی است که گذشته است.
بعد از این بخش اخبار موسیقی پخش شد و در زمان پخش این آیتم علی اکبر صفی پور، مدیرعامل بنیاد رودکی در کنار امیرحسین مدرس برای بخش گفت و گوی زنده برنامه حاضر شد تا پس از ارائه صحبت های مقدماتی و ارائه توضیحاتی در خصوص فعالیت ها و اقدامات بنیاد رودکی در راستای برنامه های موسیقی و برنامه ریزی های ارکستر ملی و ارکستر سمفونیک تهران دو مهمان دیگر نیز در استودیو حاضر شوند.
تساوی در تقسیم اجراها
علی اکبر صفی پور در ابتدای صحبت های خود گفت: بنیاد رودکی به عنوان مجموعهای که در کنار وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی فعالیت دارد در فرصت پیش رو تا پایان سال برنامه های جشنواره تئاتر فجر و ارکستر ها را در دستور کار دارد و در تالار حافظ هم نمایش های خاصی داریم و همین طور برپایی جشنواره مد و لباس در تالار وحدت، برگزاری اختتامیه اتفاقات هنری و برنامه های روتین که همگی در دستور کار تالار رودکی است. در اسفند ماه برنامههای موسیقی در تالار وحدت تداوم پیدا می کند.
امیرحسین مدرس در ادامه از علی اکبر صفی پور پرسید توازن برنامهها بین اهالی موسیقی و تئاتر در تالار وحدت را چگونه برقرار میکنید؟ وی در این خصوص اظهار داشت: معمولا ساعت شش ونیم برنامه تئاتر و برنامههای موسیقی ساعت ۹ و نیم شب اجرا دارند و ویژه برنامه های بانوان هم معمولا به روزهای اواخر هفته ۲ بعداز ظهر اختصاص پیدا می کند و در روزهای دیگر هم همایش ها برگزار میشود و ما محدودیتی برای اهالی هنر نداریم و فرصت به نحو مساوی به هر دو گروه اختصاص یافته است اما تقاضا برای اجرای برنامهها بیشتر از آن چیزی است که برای آن در نظر گرفته شده است.
اجرا در تالار وحدت تابع شرایطی است
مدرس از علی اکبرصفی پور پرسید به چه علت اجرای برنامه ها در تالار وحدت خاص نیست و پای هر گروهی به این تالار باز میشود؟ وی در اینباره گفت: ما اولویت و طبقه بندی خاصی برای این کار داریم و هر گروهی در تالار وحدت قصد اجرا داشته باشد باید گرید الف داشته باشد و دومین اتفاق این است که ما در تالار وحدت تنها اجرای موسیقی سنتی و کلاسیک داریم و امسال حتی موسیقی تلفیقی هم نداشتهایم و بخشی از کارها را به موسیقی نواحی اختصاص دادهایم و شاید اینگونه به نظر برسد برخی از این گروه ها که از استان های دیگر میآیند گرید لازم را ندارند ولی باید این را در نظر بگیریم که این گروه ها امکانات گروهها در تهران را ندارند .
وی افزود: بخش مهمی از وقت تالار وحدت را به ارکستر ملی و سمفونیک اختصاص دادهایم و حتی ارکسترهای دیگری که مکان مناسبی برای اجرا جز تالار وحدت ندارند، بنابراین این هم یک اولویت است. بخش دیگری هم اختصاص به اجراهای خارجی دارد و بخشی از زمان تالار هم به جشنوارهها تعلق پیدا می کند اما به جرأت میگوییم که هیچ گروهی در صورت اخذ شرایط لازم محدودیت اجرا نخواهد داشت.
پس از صحبتهای علی اکبر صفی پور گزارشی از اختتامیه جشنواره موسیقی فجر پخش شد و در این زمان دو مهمان دیگر برنامه فریدون شهبازیان و شهرداد روحانی در کنار امیرحسین مدرس و علی اکبر صفی پور قرار گرفتند.
موسیقی مقامی و بومی دست مایه آهنگسازان
در ابتدا امیرحسین مدرس از فریدون شهبازیان در خصوص همکاری با ارکستر ملی پرسید و این هنرمند گفت: زمانیکه رهبری این ارکستر را بر عهده گرفتم در ذهنم این بود که بهترین آثار آهنگسازان مطرح کشور را اجرا کنم و ارکستر را با پنجاه نوازنده تشکیل دادیم و تا به امروز که یکسال از وجود ارکستر میگذرد بسیار پیشرفت کرده و به نیمی از اهداف رسیدهام اما برای سال آینده برنامه ریزی کردهام که از موسیقی بومی و مقامی سرزمین مان با کمک آهنگسازان مطرح دعوت کنیم تا بر روی این آثار کار شود زیرا پایه موسیقی ملی ما موسیقی ردیف و موسیقی بومی است و در هیچ کشوری از جهان چنین موسیقی متنوعی وجود ندارد که دستمایه هنرمندان باشد.
پس از صحبت های فریدون شهبازیان امیرحسین مدرس از شهرداد روحانی پرسید پذیرفتن ارکستری که فراز ونشیب زیادی طی سالها داشته کار سادهای نیست، شما چطور این سمت را پذیرفتید؟ شهرداد روحانی گفت: از مدتها قبل با ارکستر سمفونیک تهران در مقام رهبر مهمان همکاری داشتم و دو سال پیش از طرف بنیاد رودکی از من خواسته شد مسئولیت این ارکستر را بر عهده بگیرم و در این دوسال ارکستر به بهترین نحو کار خود را انجام میدهد و جا دارد از بنیاد رودکی و آقای صفی پور جهت حمایت های ارکستر تشکر کنم. این ارکستر ۸۰ سال قدمت دارد و جای خود را نه تنها در کشور که حتی در بیرون از کشور باز کرده است و مردم هم اسقبال خوبی داشتهاند.
اختصاص بودجه برای ارکسترها
در بخش بعدی برنامه گزیده ای از اجراهای ارکستر سمفونیک پخش شد و پس از آن علی اکبر صفی پور مدیر بنیاد رودکی در خصوص وضعیت ارکسترها و فراز و نشیب هایی که دچار بوده اند سخن گفت، وی عنوان کرد: در تمام دنیا ارکسترداری حرفه پرهزینه ای است و در عین حال تمام کشورها برای آنکه خود را در بالاترین سطح خود نشان دهند به ارکسترها بیشتر بها میدهند. در کشور ما از آنجایی که موسیقی سنتی غنی ای وجود دارد به ارکستر ملی هم بها میدهند. در کشور ما با وجود سابقه بالای ارکسترداری به واسطه تغییرات و تأثیری که هنر از اتفاقات جامعه میگیرد ارکسترداری نیز تأثیر می پذیرد و در عین حال ما توان و اعتباری که برای استخدام نوازنده و گروه میگذاریم بسیار پرهزینه است.
وی ادامه داد: واقعیت این است که بودجه هنر بویژه موسیقی محدود است و همانطور که در طی سال ها دچار نقصان هایی شد، شاید یکی از مشکلات همیشه مسائل اعتباری و قوانین اجرایی بوده است لذا حداقل در این یک سال و نیم ما سعی کردیم از سرچشمه ارکسترها را وارد ردیف بودجه کنیم و بودجه مستقلی برای این کار از سوی وزارت ارشاد و معاونت امور هنری و سازمان برنامه بودجه برای آن تعیین شد و این به نحوی شد که امروزمشکل اصلی که اعتبارات است حل شده و تمام نوازندگان ارکسترها از بیمه و پرداخت ماهیانه و قرارداد سالیانه برخوردارشده اند.
دعوت از نوازندگان خارجی در ارکستر ملی
پس از آن شهبازیان درخصوص برنامه ریزی در حوزه معرفی موسیقی ملل گفت: از همان ابتدا من تصمیم داشتم آثار موسیقی دانان مطرح سرزمین و آثار موسیقی کلاسیک امروزی و موسیقی ملل را مطرح کنیم و در مود موسیقی ملل تلاش داریم این اتفاق بیفتد حتی در جشنواره مصطفی که یکماه پیش برگزار شد از ما خواستند که در اختتامیه، موسیقی فیلم حضرت محمد از مجید مجیدی را اجرا کنیم که این کار عملی نشد و ما موسیقی محمد را اجرا کردیم که مورد اسقبال قرار گرفت. انشالله در سال آینده ارکستر سرو سامان جدی تری خواهد گرفت. در خصوص دعوت از نوازندگانی که در حوزه موسیقی ملل فعال هستند حتما نیاز به سفر به خارج از کشور است.
اجرای کار اهنگسازان جوان در ارکستر سمفونیک
شهرداد روحانی نیز بعد از صحبت های فریدون شهبازیان در خصوص نحوه انتخاب رپرتواری که در اجراها درنظر گرفته میشود اظهار داشت: ارکستر سمفونیک تهران از ابتدا آثار آهنگسازان ایرانی را اجرا کرده است از جمله این آهنگسازان میتوانم به احمد پژمان، حسین دهلوی، شاهین فرهت و حشمت سنجری اشاره کنم اما خب ارکستر سمفونیک موسیقی جهانی را اجرا میکند یعنی آثاری که از ملیت های مختلف هستند و در تمام دنیا کار میشود ولی از آهنگسازان ایرانی هم قطعاتی اجرا میشود و حتی از آثار آهنگسازان جوان نا آشناتر هم قصد اجرای کار داریم و ما معمولا برنامههای ارکستر سمفونیک را ضبط صوتی و تصویری می کنیم و در اختیار علاقمندان میگذاریم و انتشار این کارها ادامه خواهد داشت.
وی افزود: ما چند ماه پیش برنامه موسیقی ملل را داشتیم و کارهای مختلفی از ملیت های مختلف نظیر کره جنوبی، استرالیا و مکزیک در ارکستر سمفونیک تهران اجرا شد و دو برنامه به موسیقی ملل اختصاص دادیم و حتی از کشورهای مختلف سولیست به ارکستر دعوت کردیم و برنامه اجرا کردهایم و این مراودات ادامه دارد.
ساخت سرود تیم ملی فوتبال ایران در جام جهانی
در ادامه برنامه آیتم مرور برنامههای ارکستر ملی به سمع و نظر بینندگان رسید و پس از آن علی اکبر صفی پور در خصوص همکاری ارکسترهای ملی و سمفونیک در خصوص ساخت سرود تیم ملی ایران در بازیهای جام جهانی عنوان کرد: جام جهانی فرصتی برای نشان دادن هنر ایرانی است و از این رو تفاهم نامهای با فدراسیون فوتبال برای ساخت سرود تیم ملی بسته شد و ساخت این سرود بر عهده ارکسترهای بنیاد رودکی است و برای این منظور نیاز به ترانه و قطعات و آهنگ های مناسب و خواننده داریم تا ارکستر بتواند این کار را اجرا کند و هر دو عزیز استاد شهبازیان و استاد روحانی در این کار همکاری دارند اما هنوز به نتیجه قطعی برای انتخاب گزینه مناسب نرسیدهایم اما قصد داریم همراه تیم ملی سه شب فرهنگی در روسیه برای اجرای ارکسترها داشته باشیم.
مخاطبان اجراهای ارکستر سمفونیک جوانان هستند
پس از صحبت های علی اکبر صفی پور شهرداد روحانی در خصوص استقبال مردم از اجراهای ارکستر سمفونیک گفت: موسیقی کلاسیک طرفداران خاصی دارد و ما در این خصوص مثل غرب واروپا تاریخچه طولانی در موسیقی کلاسیک نداریم اما با این حال اگر مردم کیفیت ببینند از کار استقبال میکنند و آماری که از گیشه به ما میرسد خوشبختانه نشان میدهد که تمام اجراها استقبال زیادی داشته است و این روند ادامه دارد و اکثرا ۸۰ درصد جوان هستند و این برعکس اروپا و غرب است در آنجا اغلب تماشاگران مسن هستند.
موسیقی پاپ به موسیقی ملی ضربه زد
شهبازیان نیز در خصوص موسیقی امروز کشور اظهار داشت: متأسفانه این روزها ژانری از موسیقی به موسیقی اصیل ایرانی لطمه میزند و آن موسیقی پاپ است که از حد گذشته است. موسیقی پاپ مورد استقبال جوانان است و مجوزها برای موسیقی پاپ زیاد است و خواننده های بسیاری اجرا میکنند و اینها به موسیقی ملی و مقامی ما لطمه میزند. ژانر پاپ آزار میدهد و من به شدت مخالف این نوع موسیقیها هستم هرچند خودم در دهه هفتاد مجوز اجرای موسیقی پاپ در صدا و سیما را دادم اما راه راه غلطی بود.در همین جشنواره فجر چند تا ارکستر شرکت کردند در حالیکه باید در موسیقی ملی اجرا بیشتر از موسیقی پاپ باشد و اصلا وجهه مناسبی برای موسیقی کشور نیست و باید ممیزی درست باشد. در مورد موسیقی سرود ملی هم باید از بهترین ترانه سراها استقاده کرد تا بهترین ترانه را بگویند و آهنگساز و ترانه سرا مشترک کاری را انجام دهند تا مردم دوست داشته باشند و امیدوارم این اتفاق بیفتد که موسیقی ملی ما به جایگاه اصلی خود برسد.
ارکستر سمفونیک به جایگاه بالایی رسیده است
شهرداد روحانی در ادامه درخصوص جایگاه ارکستر سمفونیک در عرصه جهانی اظهار کرد: یکی از بزرگترین رهبران موسیقی کلاسیک دنیا به عنوان رهبر مهمان ارکستر سمفونیک تهران را رهبری کردند و ایشان اگر ارکستر در سطح بالایی نباشد همکاری نمیکنند و بعد از اجرا در تالار وحدت این ارکستر را به فستیوالی در ایتالیا به اسم فستیوال راوانا دعوت کردند و این بهترین تعریف از اعضای ارکستر سمفونیک تهران است و این ارکستر در سطحی است که توجه این اساتید را جلب میکند. اما هنوز به نقطه ایده آل نرسیده ایم اما به سمت آن حرکت میکنیم و این سیر صعودی بوده است.
در انتها فریدون شهبازیان در خصوص فعالیت در عرصه موسیقی فیلم اظهار داشت: به تازگی یکی از فیلم هایی که کار کردم در حال اکران است و کارهای دیگری در دست انجام دارم که امیدوارم ارکستر ملی و سمفونیک از طرف مردم مورد اسقبال قرار بگیرد و آثاری که شنیده نشده اجرا شود.