آیین افتتاحیه پنجمین فستیوال موسیقی نواحی و آیینی ایران (آینه‌دار) شامگاه روز نهم آذرماه با حضور هنرمندان و چهره‌های علاقمند در تالار رودکی برگزار شد.

گزیده‌ای برنامه‌های متنوع پنج دوره این فستیوال تحت عنوان “پرسه در نغمه‌های اقوام ایران”؛ شامل موسیقی‌هایی از لشتِ نشا و آستانه، اروند کنار، تربت جام، کلپورگان، قشقایی، اهر و میناب در مراسم افتتاحیه اجرا شد. پنجمین دوره فستیوال آینه‌دار به موسیقی شمال ایران (دامنه شمالی البرز)؛ گیلان، مازندران و گلستان اختصاص دارد.

برنامه آغازین این مراسم اجرای چاوشی و کرنی از لشتِ نشا و آستانه بود. در این اجرا سیدمحمد میرغفاری چاوش خوانی کرد و اکبر سهرابی‌پور، ابراهیم سهرابی، محمد عبداللهی، حسین ثابتی و حسن مهدی‌ دخت کرنِی نواختند.

بعد از این اجرا علی مغازه‌ای دبیر فستیوال آینه‌دار گفت: نمی‌خواهم سخنرانی کنم و جملاتی هست که در بروشوری که در دست دارید نیز آمده است و از رو برایتان می‌خوانم؛ آینه دار، فستیوال موسیقی اقوام و آیین‌های مردمان ایران است که آغاز و انجامش درون یک رؤیا زایش یافته است؛ فستیوالی در جست و جوی صداهایی که در گذشته و در تاریخ فریاد شده‌اند و طنینشان تاکنون در جریان است. برخی از این فریادها در خانه‌های به آتش کشیده شده، از سینه‌ی سوخته‌ی مردمان اقوام زیر ستم بیرون زده‌اند و برخی از دل همراهی و هم آوایی مردانی که لنجی را برای تعمیر از آب بیرون می‌کشیدند. برخی در پس یک زمین لرزه از جگر سوخته‌ی مادران و پدرانی درآمده که فرزندشان را در میان خروارها خاک از دست داده‌اند و برخی در لابه لای گرداب‌ها یا طوفان‌های شن. برخی ریشه در کاشت دارند و برخی ریشه در برداشت. برخی در هلهله و شادی و برخی در ماتم و سوگواری. برخی در رنگ و برخی در بو. برخی در فراز و برخی در فرود زندگی. اما همه در بستر زمان، در گذشته نطفه بسته‌اند و اکنون صاحبان این صداها آینه دارانند.

مغازه‌ای تصریح کرد: فستیوال آینه دار برای تحقق رویای شنیدن صداهای برآمده از حنجره‌ها، سازها و دستان اقوام ایران متولد شد. برای دیدن پیوند ساز و نوازنده. کشف راز پیوند سوژه و ابژه. درک چیستی و چرایی تفاوت صداها. برای درک چگونگی تاثیرگذاری صداهای خش دارِ تربیت نشده و نواهای تمرین نشده. فستیوال آینه‌دار در باورمان تحقق یک آرزو یا یک خیال است و بس. کشف، شنیدن و برساختنِ امکان بازشنیدنِ صداهایی که گم بودند یا تا امروز پدیدار نشده بودند.

او اینگونه ادامه داد: آن چه خواندم از این بابت مطرح شد که باور داریم هستند کسانی که به گذشته وصل هستند و گذر زمان خللی در کارشان وارد نکرده است و در دیدارها و رفت و آمدهایی که داشتیم و در برنامه‌های چند شبِ پیش رو چند مورد از کسانی را می‌بینید که می‌گفتند ما به ندرت به مرکز استان خودمان هم می‌رویم چه رسد به تهران!

مغازه‌ای در ادامه با نادرست خواند بحث مرگ موسیقی اقوام ایرانی گفت: من هم در گذشته این اشتباه را مرتکب شده‌ام و گفته‌ام که موسیقی اقوام در حال مرگ است ولی حرفم را اصلاح می‌کنم و می گویم در موسیقی اقوام تحولاتی در حال رخ دادن است که از کنترل ما خارج است. اتفاقاتی که به واسطه رخ دادنشان نمی‌توان بر کسی خرده گرفت چون جوانان به دنبال نوع دیگری از موسیقی هستند. شهری شدن و سلبریتیزم موجب شده است که موسیقی اقوام به شیوه‌ای خارج از قواعد خود اجرا و از دید ما دچار تحریف شود و جلوی این انحراف را نمی‌شود گرفت. هدف ما کشف کردن اصیل‌ترین‌ها و حفظ کردن آن‌هاست.

در ادامه مراسم “زار” با حضور گروهی از اروند کنار شامل ماما کاظمیه (ماما زار)، سامان عبودیان نصاری، احمد عبودیان نصاری، حامد عبودیان نصاری، عبدالعزیز فرحانی، زینب عسگری، سمیه خوشنودوند، فریده عرب فیلی، زهرا عبودیان نصاری، ندا مقدم اسراعسگری، امیرعباس عسگری، سیدعلی موسوی و یحیی کعبی اجرا شد. اجرای که بشدت مورد توجه و تشویق مخاطبان حاضر در تالار رودکی قرار گرفت.

اجراکننده بعدی عبدالعزیز احمدی بود، خواننده و نوازنده دوتار که علی مغازه‌ای او را اینگونه معرفی کرد: عبدالعزیز احمدی یکی از نمایندگان موسیقی عرفانی تربت جام است که بزرگانش را از دست داده‌ایم و او از محضر استادان از دست رفته کسب فیض کرده است و دوتار و آوازی خاص دارد.

پس از عبدالعزیز احمدی، دراویش چشتی؛ امیرخسرو سیاهانی (رباب و بنجو)، محمدجان سپاهی (تنبورک و همخوان)، فاروق رحمانی (رباب و تنبورک) و جلال بلوچ‌زهی (خواننده و رباب) از کلپورگان به ذکر و غزل خوانی پرداختند.

مغازه‌ای پیش از اجرای آن‌ها گفت: بنجو سازی است که در چند دهه اخیر بسیار رایج شده است و مخالفینش معتقدند که دارد جای قیچک را می‌گیرد اما بنجو با موسیقی بلوچ عجین شده است. محمدجان سپاهی از بزرگ ملنگانی است که غزل‌های دراویش ملنگان چشتی را برایتان خواهد خواند.

اجرای پنجم به ابراهیم سلمان پور نوازنده کرنا و علی کرم‌پرکامی نوازنده نقاره اختصاص داشت که علی مغازه‌ای اولی را اوس ابراهیم از پیشکسوتان کرنای قشقایی خواند و همچنین از فرهاد گرگین‌پور نوازنده فقید ایل قشقایی یاد کرد.

اجراکننده ششم آشیق ولی عبدی بود که قوپوز نواخت و طبق آن چه مغازه‌ای گفت شعری را خواند که خودش برای ایران سروده بود.

آخرین گروه لوطی‌های میناب بودند؛ حیدر نوایی سرنا می‌نواخت، علی نوایی (دهل)، اشکان نوایی (جوره)، غلامشاه نوایی (تنبک) و عباس صادقی (سرچنگی). مغازه‌ای، حیدر نوایی را از مهم‌ترین لوطی‌های میناب خواند و در پایان این اجرا که با حرکات آیینی نیز همراه بود اشاره کرد که آن قدر همه چیز کامل بود که حرفی نمی‌ماند.

آیین افتتاحیه پنجمین دوره از فستیوال موسیقی آینه‌دار با حضور هنرمندان و چهره‌های هم‌چون محمدرضا اصلانی، محمد سعید شریفیان، حسن زندباف، فرهاد ورهرام، عباس سجادی، بابک خضرایی، ساسان فاطمی، پیروز کلانتری، کیاوش صاحب‌نسق، محمد موسوی، آمنه یوسف‌زاده، رضا عسگرزاده، بهروز وجدانی، مصطفی اجتهادی و …. برگزار شد.

پنجمین فستیوال موسیقی آینه‌دار که با دبیری علی مغازه‌ای و ریاست احسان رسول‎‌اف در حال برگزاری است، طی سه روز؛ شنبه دهم، یکشنبه یازدهم و دوشنبه دوازدهم آذر در دو سانس ۱۸:۳۰ و ۲۱ در تالار رودکی میزبان موسیقی شمال ایران (دامنه شمالی البزر)؛ گیلان، مازندران و گلستان است. اختتامیه این رویداد نیز روز سه شنبه سیزدهم آذر ساعت ۲۱ در تالار وحدت برگزار می‌شود. علاقمندان برای تهیه بلیت می‌توانند به سایت تیوال مراجعه کنند.