سیدمجتبی حسینی: هنر چراغ روشنگر و ارتقادهنده است
سه شنبه, 1 خرداد 1397
معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی میگوید: هنر روزگار ما چراغ آیینه روزگار ما است و اگر در این آیینه تصویر ناروایی حس میکنیم عیب آیینه نیست و نشاندهنده آن است که نتوانستیم سطح آگاهیمان را توسعه بدهیم.
طبق قرارداد سه سالهای که پیش از این منعقد شده بود برگزاری جشنواره موسیقی نواحی در شهر کرمان به پایان رسیده، آیا در مورد محل برگزاری یا دبیر جشنواره انتخابی صورت گرفته است؟
در مورد اینکه آیا جشنواره موسیقی نواحی باید درکرمان اتفاق بیفتد یا خیر، پیشداوری ندارم و بر این نظرم که هرچه جستوجو کردم این جشنواره ۱۱ ساله آییننامهی روشن، منسجم و سامانیافتهای ندارد و جشنوارههایی که آییننامه ندارند ممکن است به سلیقهی دبیر دستخوش تغییرات شوند. چند جشنواره مثل جشنواره موسیقی فجر، جشنواره موسیقی نواحی و جشنواره موسیقی جوان در حوزه موسیقی وجود دارد که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی رسماً آنها را پیریزی کرده و به دلایل متعددی علاقهمند است ادامه یابد. در خصوص جشنواره موسیقی نواحی همکاران در وزارت ارشاد آییننامهای طی دو ماه طرحریزی خواهند کرد و به یک نقطه ثابت خواهیم رسید و بر اساس مکانیسم مندرج در آن آییننامه دبیر و شهر محل برگزاری جشنواره انتخاب میشود. تصمیم دارم که اختیارات خود را کمتر کنم و سیستمی بر اساس صلاحیتها، دبیر را انتخاب کنند. بر این نظرم که اصالت را نباید به قالبها داد بلکه باید به محتوا اختصاص یابد تا بتوانیم جشنوارههای موسیقی نواحی را ارتقا بدهیم و شاهد تعالی و رشد آن باشیم.
شیوهنامه جشنواره موسیقی فجر چطور؟ آیا معوقات جشنواره سی و سوم به طور کامل پرداخت شده است؟
آییننامه جشنواره موسیقی فجر تدوین شده و برای بررسی به وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی ارسال شده است. بعد از پایان جشنواره موسیقی فجر به اهالی موسیقی و صاحبنظران فراخوان داده شد تا اگر نکته و نظری وجود دارد به ما انتقال بدهند تا بلکه این جشنواره بعد از ۳۳ سال دارای یک آییننامه جامع و کامل باشد. معوقات جشنواره هم در روزهای اخیر به مرور پرداخت شده است.
با توجه به موضوع برجام آیا بودجه معاونت هنری تغییر خواهد کرد؟
در مورد کم و زیاد شدن بودجه چندان نباید تب و تاب و اضطراب داشت. چون بنای ما بر توسعه بازار فرهنگی و هنری است. ممکن است بودجهها و امکانات سرگردانی در دست مردم و نهادهای مختلف باشد که باید بتوانیم آنها را جذب و به سوی هنر هدایت کنیم. اگر این حمایتها به وجود آید این بودجهها دو یا سه برابر بودجهای خواهد شد که به هنر اختصاص پیدا کرده است. هنر ایران متعلق به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیست و وزارت ارشاد سیاستگذار، هدایتگر و نظارتکننده است بنابراین با کمک هنرمندان و مخاطبان هنر میتوانیم بازار هنر را توسعه بدهیم.
بلیتهای چند صد هزار تومانی کنسرتهای موسیقی اجرای موسیقی را به یک کالای لوکس و اشرافی تبدیل کرده است برای ساماندهی این موضوع چه برنامهای خواهید داشت؟ آیا سالنهایی از سوی وزارت ارشاد به کنسرتهای موسیقی اختصاص خواهد یافت؟
برای ساماندهی بلیتهای کنسرت باید بتوانیم هزینه تمام شده را مدیریت کنیم. در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نزدیک به ۴۰ پروژه عمرانی از یک تا ۹۹ درصد درحال اجرا است و هرچقدر در این باره مدیریت منابع صورت بگیرد قطعاً بازدهی بیشتری خواهد داشت و هرچقدر گالری و سالن کنسرت در ایران داشته باشیم افتخار است.
نکته دیگری که در بازار این روزهای موسیقی قابل مشاهده و شنیدنی است تغییر در بحث سلیقه مردم است و آن توسعهای که باید و شاید دراین فضا به وجود نیامده است. نظر شما دراینباره چیست؟
میزان دانش موسیقایی ما همین میزان است. هنر به یک معنا چراغ روشنگر و ارتقادهنده است و به یک معنا آیینه. هنر روزگار ما چراغ آیینه روزگار ما است و اگر در این آیینه تصویر ناروایی حس میکنیم عیب آیینه نیست و نشاندهنده آن است که نتوانستیم سطح آگاهیمان را توسعه بدهیم گرچه براین نظرم برآیند عمومی اینگونه نیست و شاید در مصادیق به این صورت باشد. فراگیری و عمومیت هنر و در نهایت میانگین کلی نشاندهنده آن است که ما به سمت جلو در حرکت هستیم. موسیقی پاپ پیش از انقلاب یک قالب داشت اما امروزه عرصه رنگینی برای سلیقههای مختلف شده است و نشان میدهند توسعه پیدا کرده اما اینکه در هر سلیقه یعنی چه موسیقی دستگاهی، کلاسیک، چه نواحی یا پاپ ارتقا ایجاد کنیم یک امر مهم و درست است.
از ابتدای انقلاب تا به امروز چه فراز و نشیبهایی در مسیر هنر قرار گرفته و آیا روند رو به رشدی را تجربه کردهایم؟
یکی از رخدادهایی که در انقلاب اسلامی به وجود آمد علاقهمندی مردم به هنر بود هنری که پیش از این در انحصار طبقه خاصی قرار داشت و شاید عموم مردم با آن آشنا نبودند. هنرآموزی بعد انقلاب بسیار وسیع شد و از ۲۰ سال گذشته تا به امروز تعداد هنرمندان تئاتر، موسیقی یا تجسمی چندین برابر شده است. درحال حاضر بیش از ۱۰۰ هزار دانشجوی هنر یا چند هزار آموزشگاه آزاد هنری در ایران و هنرمندان خودآموخته یا تحصیلکرده هنر در خارج از ایران که علاقهمند هستند به کشورمان بازگردند و هنرشان را ارائه بدهند وجود دارد. فضای هنری پر کاربر شده و این ویژگی مهم نشاندهنده آن است که خانواده بزرگتری علاقهمند به کار حرفهای فرهنگ و هنر شدهاند و جامعه مخاطبان فرهنگ و هنر گسترده شده است.
ریشه این استقبال و گرایش، شاخصهای متعددی دارد و یکی از آنها رشد طبقه متوسط شهری است، رشد در دانشگاهها و تحصیلکردگان دانشگاهی و… این امر بسیار مهمی است. نکته دیگر زیبایی و جذابیت ذاتی هنر است. هنر جمال و آرامش دارد و قدرت جذب بالا و البته به همان میزان که اقبال و جذب دارد ریزش هم داشته است. هرچقدر جامعه قوه تشخیص بیشتری داشته باشد و گزیدهتر رفتار کند و سلیقه خود را نشان بدهد امکان رشد گونههای هنری بیشتر خواهد بود. یکی از چیزهایی که در این سالها به آن احتیاج داریم سلیقه است که در این سالها به اندازه لازم رشد نکرده است. ما به یک سلیقه قوامیافته و شکلگرفته نیاز داریم و برای ارتقای آن باید به یکدیگر کمک کنیم. هنر یک منشور چند وجهی و برآمده از تراوشات خاص انسانی است و هر کسی از هر جایی به این قافله میپیوندد باید خوشحال باشیم. اتفاقاً یک از مواردی که فکر میکنم باید رسانهها کمک کنند و ما هم بهعنوان اهل هنر، نه بهعنوان مسئول باید در آن بکوشیم توجه به سطح آماتوری هنر است و هنر را صفر و صد داوری نکنیم و نباید فقط هنر خاص و متعالی را برکشیم و توجه کنیم. بهطور مثال جشنواره تنها بستر گفتوگو و فرصت عرضه است و عرصه حرفهای هنر نیست حتی در جشنوارههای جهانی و معتبر هم وجه گفتوگویی غالبتر است بهطور مثال اگر شما کتابخوان باشید در طول سال کتاب میخرید و الزاماً نمایشگاه کتاب نمیروید چون نمایشگاه کتاب بستر گفتوگوی شما و ناشران و نویسندگان و دیدن برآیند نشر در طول یک سال گذشته و مشوق شما است.
جشنواره موسیقی فجر رنگین کمانی از موسیقی در یک سال گذشته است و جشنواره فیلم فجر هم همینطور. ما چون کمتر به وجوه هنر فکر کردیم هر کدام که مسئول شدیم خواستیم یک جشنواره راه بیندازیم و برای اینکه بگوییم این جشنواره خیلی مهم است یک کلمه فاخر به آن اضافه کردهایم اما آن چیزی که میتواند سطح آماتوری را پوشش دهد و نیازهای ما را برآورده کند مورد توجه قرار نگرفته است.
منبع: روزنامه ایران