مرام موسیقیدان ایران متفاوت از دیگر کشورهاست
چهارشنبه, 6 دی 1396
امروز چهارشنبه ششم دی ماه در فرهنگسرای نیاوران، از آخرین آلبوم حمید متبسم با عنوان “تار و پود” با صدای وجید تاج با حضور اهالی فرهنگ و هنر رونمایی شد.
به گزارش روابط عمومی انجمن موسیقی ایران، “تار و پود” آخرین آلبوم حمید متبسم نوازنده برجسته تار و سهتار ایرانی است که به تازگی توسط نشر موسیقی “آواخورشید” منتشر شده است. این آلبوم که پیش از این در خارج از ایران با خواننده دیگری منتشر شده بود، امروز طی مراسمی در فرهنگسرای نیاوران با حضور تنی چند از اهالی موسیقی و فرهنگ، اصحاب رسانه و علاقمندان موسیقی برگزار شد. دراین آلبوم که بر اساس اشعار خسرو و شیرین “نظامی گنجوی” ساخته شده است، نوازندگانی چون بهار منیری، سمیرا گلباز، ارسلان علیزاده و بهنام معصومی در کنار متبسم و تاج به اجرای قطعات پرداختند.
در ابتدای این نشست مهرداد مومنی، پژوهشگر موسیقی و مدیرعامل نوسا درباره “تار و پود” به ایراد تحلیلی جدی پرداخت. مومنی در سخنانش به اشاره به ریتم و همچنین آوازهای استفاده شده، نقشخوانیها را در این اثر بررسی کرد. او همچنین در پایان صحبتهایش با تشکر از تیم سازنده این آلبوم از آن به عنوان اثری که در این روزهای موسیقی ایران بیهمتاست یاد کرد.
سپس کلیپی از روند آمادهسازی این اثر با پخش قطعاتی از آن نمایش داده شد و بابک چمن آرا، ناشر و مدیر نشر آواخورشید به ایراد سخنانی پرداخت. او گفت: قدیمها هر اتفاقی که میفتاد، خوشی یا غصه آن مدتدارتر بود، چند روزی طول میکشید تا حال آدم عوض شود. اما از زمانی که گوشیهای تلفن همراه و هوشمند با ما هستند، این اتفاق دیگر از بین رفته. ما انگار دیگر توان لذت بردن از وقایع مختلف را نداریم.
او ادامه داد: خواهش من این است که در زمان شنیدن “تار و پود” به دور از هیجانات جاری در فضای گوشیهای همراه باشید. برای لحظاتی همه چیز را کنار بگذارید و به آن گوش جان بسپرید.
سپس فرشاد توکلی پژوهشگر موسیقی ایرانی روی صحنه حاضر شد و در نقدی مفصل به بررسی نمایش موسیقایی منظومهها و سپس نگاهی به منظومه خوانی ها در آلبوم «تار و پود» پرداخت.
پس از اتمام سخنرانی او نوبت به هنرمندان آلبوم رسید. در ابتدا خواننده اثر از حضور در این اثر ابراز خوشحالی کرد و گفت: ۵ سال است که با استاد متبسم برای خواندن این پروژه در ارتباط هستم. این تبادل نظرها به آلبوم «تار و پود» ختم شده و امروز شما می توانید این اثر را بشنوید. زمانی که نُت ها را برای من فرستادند، دیدم که این اثر در عین سادگی، چقدر پیچیده است. واقعا حس می کردم که در جاهایی دچار چالش می شدم. در عین حال ملودی ها را به راحتی حفظ می کردم. می دانستم که مخاطب هم می تواند به راحتی این ملودی ها را حفظ و زمزمه کند.
او در پایان صحبتهایش گفت: امیدوارم روزی در ایران شرایط برای شنیدن صدای خوانندگان زن فراهم شود تا آهنگسازان بزرگی مانند متبسم ناچار نشوند برای یک اثر، با دو خواننده با جنسیت های متفاوت کار کنند.
پس از او بهار منیری و سمیرا گلباز نوازندگان آلبوم روی صحنه آمدند که هرکدام دقایقی درباره این آلبوم صحبت کردند.
در نهایت حمید متبسم روی سن آمد و در ابتدا توضیحی درباره روند شکل گیری “تار و پود” داد و سپس به سوالات خبرنگاران پاسخ گفت.
او گفت: “تار و پود” اثری عاشقانه بر اساس برداشتی آزاد از داستان خسرو و شیرین نظامی ست، که فکر آهنگسازی اش از اواسط سال ۹۳ با من بود، لیکن در سال ۹۵ به سرانجام رسید. با این که هشتاد بیت از اشعار نظامی بافت داستان ساخته و پرداخته ی این اثر را شامل می شود، “تار و پود” تفاوت های ویژه ای با داستان خسرو و شیرین دارد. در افسانه ی خسرو و شیرین رقابت، حسادت، غرور و تکبر عشق خسرو و شیرین را به راهی میبرد که پایان اش زمینی ست، “تار و پود” ولی با به هم رسیدن خسرو و شیرین به پایان می رسد و از طرح بخش های بعدی داستان نظامی پرهیز می کند،
او درباره نوازندگانی که در این آلبوم حضور داشتند جان گذاشتند و با جدیت بسیار کار کردند. نوازندگانی جوان که کار کردند و توانستیم این اثر را به اینگونه تقدیم شما کنیم. هر اثری که در دوران کاری ام ساخته ام یک انگیزه ای برایش داشته ام. تار و پود هم مصادف بود با آشنایی من و همسرم و انتخاب این شعر را با همفکریِ همسرم(سمیرا گلباز) انتخاب کردیم. شکرگزارم که در دورانی زندگی کردم که هوا برای تنفس، غذا برای خوردن بود، شکرگزارم که استادانی مانند فرامرز پایور و هوشنگ ظریف را دیدم و تجربه کردم. شاهد بودم که چگونه می شود به موسیقی پرداخت بدون اینکه به فکر پرکردن جیب بود.
او در بخش دیگری از صحبتش درباره تنظیم اثر برای صدای وحید تاج گفت که برای صدای ایشان تغییر زیادی ایجاد نشد، به جز تغییر اُکتاوها و بم تر کردن آنها برای صدای ایشان.
متبسم همچنین درباره تفاوت اجرای قطعات با ساز تار در ایران و دیگر کشورها همچون کشورهای همسایه گفت: انتخاب ساز گاهی به خاطر امکانات است. اگر ارکستر سمفونیکی در اختیار داشته باشم همچون آنچه که در سیمرغ در اختیارم بود، ممکن است برای سازهای بیشتری موسیقی را بنویسم. البته امکانات بخشی از ماجراست. اما مهم در این اثر رسیدن به صدایی است که دور از موسیقی قاجار باشد. صدایی که ما را به پیش از اسلام و مثلا دوره ساسانی ها ببرد. به همین دلیل خواستم از سازهایی استفاده کنم که این فضا را ایجاد کنند. ترکیب های متفاوت هم برای من مانند نوعی مبارزه طلبی هم هست. زنگ سه تار و بمِ قیچک و بربط ممکن است ما را به فضاهایی ببرد که در قدیم بوده است. شبیه به تنبور. در موسیقی آذری خیلی مرسوم است که با ساز تار، موسیقی غربی می نوازند. منش و مرام نوازندگان آذربایجانی اینگونه است که آثار موسیقی کلاسیک غربی را می نوازند. نوازندگان موسیقی آذربایجانی در مراسم عروسی هم نوازندگی می کنند اما نوازندگان موسیقی ایرانی چنین کاری نمی کنند. معروف است که کُلُنل وزیری وقتی قبول نمی کند با ارکسترش در یکی از مراسم های جشن دولتی حضور یابد، از کارش برکنار می شود. ضرورتی ندارد با تار موسیقی فرنگی بزنیم. آن موسیقی را با همان سازهای غربی می نوازیم. ساز ایرانی هم بهتر است که موسیقی ایرانی بنوازند.
او همچنین از اجرای کنسرت «تار و پود» طی هفته های آینده خبرداد و گفت: در روزهای ۲۷ و ۲۸ دی ماه در جریان برگزاری جشنواره موسیقی فجر در تالار رودکی و تالار وحدت روی صحنه می بریم. اجرای تالار رودکی ویژه است و بلیت فروشی هم ندارد. خودم خواستم این اجرا باشد تا نظرِ اهالی فرهنگ و هنر و ادبیات را جویا شوم. به آن به چشم تجربه و تصحیح نگاه می کنم. همچنین در خارج از ایران هم با حضور دو خواننده در کشورهای مختلف به اجرای آن خواهیم پرداخت.
در مراسم رونمایی “تار و پود” که به دعوت موسسه آواخورشید، در روز ۶ ام دی ماه در فرهنگسرای نیاوران برگزار شد چهرههایی چون حمید متبسم، وحید تاج، سعید فرجپوری، پژمان حدادی، حسین بهروزینیا، اسماعیل تهرانی، ارشد تهماسبی، فرشاد توکلی، افشین معصومی و ومهدیه محمدخانی حضور داشتند.