در ابتدای مراسم گروه کر اردیبهشت به سرپرستی حمید عسگری روی صحنه آمد و سرود ملی جمهوری اسلامی ایران و دو قطعه دیگر را اجرا کرد. برنامه بعدی اجرای گروه موسیقی روشنا بود.
موسیقی ما روزبهروز در حال پیشرفت است
سپس شاهین فرهت دبیر سی و چهارمین جشنواره موسیقی فجر روی سن آمد و ضمن ابراز خوشحالی از برگزاری این فستیوال گفت: امسال در جشنواره بخشی از آرزوی من که اجرای آثار آهنگسازان ایرانی بود برآورده شد. من دقیقاً از سال ۱۳۶۴ در این جشنواره حضور داشتم و هر سال شاهد این بودم که فستیوال با تغییراتی همراه میشود.
او ادامه داد: امسال هنرمندان ایرانی زیادی در جشنواره برنامه اجرا کردند و شاهد پیشرفت آنها در زمینههای مختلف از جمله آهنگسازی و نوازندگی بودیم. در یک جمله خلاصه بگویم که امسال آثار آهنگسازان ایرانی توسط خارجیها و آثار آهنگسازان بزرگ خارجی توسط ایرانیان به اجرا درآمد.
فرهت اضافه کرد: موسیقی ما روزبهروز در حال پیشرفت است، اما نکتهای که نباید فراموش کرد توجه به آثار آهنگسازان ایرانی است. همچنین بعضی گروهها بودند که صدا را در اجراهای زنده تقویت میکردند که به نظرم برای اجراهای زنده این حرکت مناسب نیست، بخصوص که صحنه تالار وحدت بسیار مناسب است. دوستان باید در انجام این کار تجدید نظر داشته باشند.
او اضافه کرد: امسال برای من بسیار خاطرهانگیز بود چرا که شاهد ذوق و شوق دوستداران موسیقی بودم. امیدوارم هر سال شاهد پیشرفت موسیقی باشیم که این تنها آرزوی من است.
در ادامه برنامه نماهنگی از درگذشتگان موسیقی کشورمان در حوزههای مختلف پخش شد و سپس گروه خنیاگران مهر به سرپرستی بهزاد عبدی روی صحنه رفت.
تقدیر از سه هنرمند باسابقه
بخش بعدی به تجلیل از سه هنرمند پیشکسوت موسیقی کریم صالح عظیمی ردیفدان و مدرس آواز، رامین جزایری نوازنده و سازنده ساز و فخری ملکپور نوازنده پیانو اختصاص داشت. در این بخش نماهنگی از این سه هنرمند به نمایش درآمد و پس از آن در حضور سید عباس صالحی وزیر ارشاد، سید محمد مجتبی حسینی معاون هنری، شاهین فرهت دبیر جشنواره موسیقی فجر، مجید کیانی نوازنده و آهنگساز موسیقی ایرانی و فریماه قوام صدری نوازنده و آهنگساز موسیقی کلاسیک از آنها تجلیل شد.
موسیقی فجر خط اتصال نسلهای موسیقی ایران است
سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه مراسم گفت: ایران این ویژگی را دارد که از یک سو دیرینه تاریخی در موسیقی دارد و از سوی دیگر گستره جغرافیایی و اقلیمی وسیعی که موسیقی ایرانی را متمایز میکند. این دو ویژگی به موسیقی ایران، ترکیبی از اصالت و تحول داده است. کشورهایی هستند که موسیقیشان اصالت دارد و کشورهایی هم هستند که موسیقیشان دارای تحول است. اما موسیقی ایرانی به واسطه گستره جغرافیایی که وجب به وجب آن لبریز از موسیقی است، هم دارای اصالت است و هم دارای تحول و این ویژگی ممتاز موسیقی ایرانی است. از سوی دیگر، ویژگی تاریخی جامعه ایرانی به این موسیقی خصلتهای خاص خود داده است.
صالحی در ادامه اظهار کرد که شاعرانگی ایرانیها موسیقی ایرانی را با کلمه و کلام عجین کرده است به گونهای که هر کلمه نواست و هر نوا کلمه.
وی به جانگرایی اشراقی موسیقی ایرانی اشاره کرد و اظهار داشت: ویژگی جانگرایی موسیقی ایرانی موجب شده است که این موسیقی با طعم عرفان و معنویت عجین شود. موسیقی ایرانی از زمین به آسمان پر بکشد و از آسمان به زمین بیاید.
او به وقایع تاریخی که ایران با آنها درگیر بوده، اشاره کرد و گفت: ویژگی تاریخی ایران و تهاجمها و استبدادهایی که ایران با آنها درگیر بوده، به موسیقی ایران خصلتهایی مثل حماسه، سوگ و رنج و درد داده است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامیموسیقی ایرانی را یک فرصت دانست و اظهار داشت: موسیقی ایرانی یک فرصت ایران است و فرصت برای هر فرد و جامعه ایرانی. موسیقی ایران حافظ هویت ایران است. ایران با زبان فارسی و موسیقی خود زندگی کرده است و زنده میماند.
او موسیقی ایران را حافظ اقوام ایرانی دانست و ادامه داد: موسیقی ایرانی حافظ اقوام ایرانی و پاسدار رنگینکمان اقوام ایرانی است. اقوام ایرانی که تار و پود تاریخ و جغرافیای این مرز و بوم را ساختهاند. بخش مهمی از هویت ماندگاری آنها وجهه موسیقاییشان است.
صالحی موسیقی ایرانی را خط ارتباطی ایران با جهان عنوان کرد و افزود: موسیقی ایرانی خط ارتباطی ایران و جهان است. ما با موسیقی و شعر با جهان در تماس بودهایم، هستیم و خواهیم بود. اگر میخواهیم دروازههامان به جهان گشودهتر بماند، اگر میخواهیم نسیم ایران که نسیم مهر و عرفان و محبت است به جهان راه پیدا کند، موسیقی ایرانی و نوای ایرانی چنین محملی است.
وی به موقعیت جشنواره موسیقی فجر هم اشاره کرد و اظهار داشت: جشنواره موسیقی فجر، فرصتی است برای بازخوانی و باز شناسی نوآفرینی در موسیقی ایرانی. از یک سو خط اتصالی است بین استادان و کسانی که پا جای پای استادان مینهند. خط اتصال نسلهای موسیقی ایران است. از سوی دیگر جشنواره موسیقی فجر خط اتصال تهران و ایران است. با حضور دهها گروه موسیقی نواحی و ایرانی در تهران و امسال جشنواره در پانزده استان کشور برگزار شد. به مناسبت چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی بر این خطهای اتصال، خط اتصال دیگری افزوده شد. اینکه ما امسال را به چهل سال گذشته گره بزنیم. موسیقی انقلاب و موسیقی دفاع مقدس را با باز آفرینیها و اجراها دوباره در کاممان زنده کردیم و آن خاطرات را به یاد آوردیم. من به همه دست اندرکاران این اتفاق خوب، دبیر محترم جشنواره جناب، استاد فرهت و همکارانم در معاونت هنری و همه کسانی که این اتفاق خوب را رقم زدند، دست مریزاد میگویم.
پس از صحبتهای وزیر ارشاد گروه موسیقی نواحی یاغلیق روی صحنه رفت و چند قطعه آذری اجرا کرد و در ادامه رضا عسگرزاده نوازنده دودوک و حسام اینانلو نوازنده کمانچه دونوازی اجرا کردند.
شهرداد روحانی، فریدون شهبازیان، مجید کیانی، محمد میرزمانی، داود گنجهای، میلاد کیایی، هادی منتظری، علی اکبر مرادی، منوچهر صهبایی، تقی ضرابی، علی ثابتنیا، سعید ثابت، علی مغازهای، علیرضا میرعلی نقی، بهزاد عبدی، احمد صدری، امین غفاری، محمد اسماعیلی، علی اکبر صفیپور و… از حاضران در مراسم بودند.
سی و چهارمین جشنواره موسیقی فجر از ۲۴ تا ۲۹ بهمن در هشت سالن برگزار شد. جشنواره در این مدت میزبان اساتید موسیقی، جوانان و ژانرهای مختلف بود. برگزارکنندگان جشنواره امسال توجه ویژهای به آثار آهنگسازان ایرانی داشتند و بر این اساس آثار بسیاری از بزرگان موسیقی اجرا شد. نمایش فیلمهای مستند درباره موسیقی و برگزاری بخش نواحی با یک موضوع مشخص از دیگر تغییرات قابل توجه جشنواره بود.