بیستم مهرماه سال گذشته استاد امین الله رشیدی در سن ۹۹ سالگی درگذشت و پیکر ایشان به دانشکده پزشکی دانشگاه شهید بهشتی برای کمک به جامعه علمی  و پزشکی اهدا شد. در سالمرگ این هنرمند، خانواده ایشان به تشریح شرایط پیکر استاد طی یکسال گذشته و دلیل این تصمیم پرداخته اند.

همسر زنده یاد امین‌الله رشیدی(خواننده موسیقی ایرانی) در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه اطلاع‌رسانی موسیقی ایران، به مناسبت اولین سالگرد درگذشت این هنرمند گفت: به دعوت دانشکده پزشکی دانشگاه شهید بهشتی در مراسمی که برای سالروز درگذشت همسرم گرفته بودند شرکت کردیم که طی آن به اهدا پیکر ایشان و خدمتی که این کار به تحقیقات پزشکی کرده است سخن رانده شد.

وی ادامه داد: در این مراسم که با حضور جمعی از خانواده هایی که کالبد عزیزانشان را اهدا کرده بودند برگزار شد، ضمن تشریح جزئیات اهدای کالبد، دوست همسرم شعری را با نام و یاد امین الله رشیدی خواند.

* اهدای پیکر به دانشگاه بر اساس وصیت

افسانه رشیدی دختر امین الله رشیدی نیز در ادامه این گفتگو درباره اهدای پیکر استاد رشیدی به دانشکده علوم پزشکی دانشگاه شهید بهشتی به منظور تحقیقات پزشکی، توضیح داد: این اقدام دقیقا بر اساس وصیت پدرم صورت گرفت. قبل از اینکه من کارت اهدای کالبد را بگیرم، پدرم وصیت کرده بودند که مرا در جایی بی‌نام و نشان دفن کنند. زمانی که من برای خودم و مادرم کارت اهدای کالبد را گرفتم، پدرم گفتند که برای ایشان نیز همین کار را انجام دهم. در آن کارت ذکر شده بود که کالبد امین‌الله رشیدی به دانشگاه شهید بهشتی اهدا شده است و به همین دلیل مراسم خاکسپاری انجام نشد و پیکر پس از طی مراحل اداری، از بهشت زهرا به دانشکده پزشکی دانشگاه شهید بهشتی منتقل شد.

*یادبودها در مراکز علمی 

او ادامه داد: حدود دو هفته پس از انتقال پیکر، من و برادرم به دعوت دانشگاه و به مناسبت روز علوم تشریحی در یک سمینار شرکت کردیم. سمینار بسیار خوبی بود و اساتید زیادی حضور داشتند. چون تازه پدرم را از دست داده بودیم، در آنجا تصنیف «افسانه» از آثار پدرم هم پخش شد. البته در آن مراسم بیشتر شخصیت‌های علمی و پزشکان درباره علوم تشریحی و فواید اهدای کالبد صحبت کردند.

رشیدی افزود: امسال نیز در دانشکده پزشکی مراسم دیگری برگزار شد که با استقبال بیشتری همراه بود، به ویژه از سوی خانواده هایی که اخیراً کالبد عزیزان‌شان اهدا کرده بودند.

*نحوه استفاده از پیکر در دانشگاه

فرزند استاد امین الله رشیدی در پاسخ به سوالی مبنی بر بهره‌برداری علمی از پیکر استاد طی یکسال گذشته، به توضیحاتی که از سوی دکتر نوایی، دکتر علوم تشریحی در اختیارشان قرار گرفته بود اشاره کرد و گفت: خانم دکتر نوایی گفتند که پیکر بواسطه اینکه دو روز طول کشید که از بهشت زهرا به دانشگاه منتقل شود ابتدا مومیایی‌سازی پزشکی شد و سپس برای حفظ  در محلولی آبی نگهداری می‌شود. در طی روند تحصیل دانشجویان پزشکی بسته به نیاز،  قطعه‌ای برای تشریح استفاده می شود و زمانی که کارشان را انجام دهند، دوباره آن بخش از بدنه بسته می شود و مجددا پیکر در همان محلول قرار داده می‌شود.

وی ادامه داد: ما اعلام کردیم که دانشگاه می‌تواند تا پایان مدت، به طور کامل از پیکر ایشان استفاده کند و از سال گذشته تا به امروز پیکر پدرم در سالن تشریح دانشکده پزشکی دانشگاه شهید بهشتی قرار دارد.

*تفاوت اهدای عضو و اهدای بدن

افسانه رشیدی در بخش دیگری از این گفتگو به تفاوت اهدای عضو و اهدای بدن اشاره کرد و افزود: اهدای عضو برای کسانی است که هنوز کاملاً فوت نکرده‌اند و اعضایی از بدنشان برای پیوند اهدا می‌شود. اما ما اهدای بدن انجام دادیم؛ یعنی هر آنچه را که برای تشریح و تحقیقات نیاز دارند برمی‌دارند، سپس بدن دوباره جمع شده و درمحلول آب نگهداری می‌شود.

*تقدیر علمی و کمک بزرگ به جامعه پزشکی  

او با اشاره به واکنش‌های صورت گرفته از اهدای کالبد پدرش گفت: همه، به ویژه پزشکان و مقامات علمی، از این حرکت بسیار خوشحال بودند و ضمن قدردانی از این کار، گفتند این اقدام کمک بزرگی به علم و جامعه پزشکی و دانشجویان پزشکی است.

وی افزود: پدرم خواسته بود که بی‌نام و نشان دفن شود و با این تصمیم، این امر محقق شد. زمانی که انتقال صورت گرفت ما رسما اعلام کردیم که همان زمان واکنش هایی را از اقوام و دوستان و دوستداران ایشان دریافت کردیم که  تمایل داشتند برای وداع بیایند، اما ما به خواست پدر حتی مراسمی هم برگزار نکردیم.

*حفظ پیکر و عدم تمایل به مزار

افسانه رشیدی درباره وضعیت پیکر استاد بیان کرد: پیکر پدرم تا سال‌ها قابل استفاده برای پزشکان و دانشجویان است .اما بعد از مدتی دیگر زن و مرد بودن جسد قابل تشخیص نیست و تمام بدن تیره‌رنگ می‌شود.

او همچنین به روند اهدای کالبد در ایران اشاره کرد و گفت: من ده سال پیش برای گرفتن کارت اهدای کالبد اقدام کردم در آن زمان مسئول آنجا می‌گفت اجساد افراد معتاد و حتی اجساد در خیابان مانده و فاسد شده را از پزشکی قانونی با مبلغ هشتاد میلیون تومان می‌خریدند. بعد کم‌کم اجساد را از کشور دیگری می‌گرفتند، اما اکنون طبق قانونی که برای اهدای کالبد وجود دارد، هر خانواده ای می تواند برای این کار اقدام و کارت اهدا دریافت کند. ما هم با افتخار این کار را انجام دادیم.

*وصیت نهایی و یاد استاد در دل‌ها 

افسانه رشیدی در پایان تأکید کرد: پدرم مردی سنتی بود، اما مراسم خاکسپاری را دوست نداشت. وصیتش این بود که بعد از مرگم هیچ مراسمی نگیرید، زیرا تا زنده هستم همه چیز مهم است؛ بعد از آن اهمیتی ندارد. ما در این یک سال مراسمی نگرفتیم و اما چون مراسم امسال مربوط به دانشگاه بود، شرکت کردیم؛ زیرا این حرکت به گفته خود پزشکان خدمت بزرگی به جامعه پزشکی است و دانشجویان بهتر می‌توانند روی یک بدن واقعی یاد بگیرند تا یک عروسک یا ماکت. شاید این تصور باشد که بیماران سرطانی یا دیگر بیماران کالبدشان دیگر سودی برای این کار ندارد اما طبق گفته مسئولان دانشگاه هر پیکری برای اهدا مناسب و قابل تحقیق است.

وی در پایان خاطر نشان کرد: ما در زندگی برای کسی کاری نکردیم، اما خوشحالیم که توانستیم برای قشری از جامعه کاری انجام دهیم. خیلی‌ها به من می‌گویند وقتی به قطعه هنرمندان می‌رویم همه هنرمندان درگذشته آنجا هستند جز استاد رشیدی؟ من هم در جواب می گویم آثار پدرم همیشه خواهد بود و یادش را زنده نگاه خواهد داشت. به قول خود پدرم که همیشه می‌گفتند: «ما در دل شما جا داریم، مزار ما در تربت خاک مجوی».

گفتگو:سحر طاعتی