خانۀ تنبور با حضور بزرگانی چون حسین علیزاده، شهرام ناظری، کیهان کلهر و اهالی موسیقی به همت علی‌اکبر مرادی اقتتاح شد.

به گزارش روابط عمومی انجمن موسیقی ایران، به نقل از خبرگزاری تسنیم، افتتاح خانۀ تنبور نه در جایی میان شهری بزرگ، نه در یک فرهنگسرای متصل به فلان ارگان، نه در بخشی از ساختمان‌های آپارتمانیِ وسطِ شهر، که در دل روستایی دوردست شکل گرفت.

حدود ۷۰ کیلومتر از شهر کرمانشاه به سمتِ غرب باید رفت تا به «بانزلان» رسید. روستایی که زادگاه علی‌اکبر مرادی یکی از استادان نامدار تنبور در ایران است. مرادی زمینی از املاک پدریش در روستای «بانزلان» را اختصاص داده تا در آنجا و با هزینه‌های شخصی «خانۀ تنبور» را تأسیس کند.

سه‌شنبه ۲۱ شهریور ۱۳۹۶ رأس ساعت ۱۸:۰۰ مردمان بسیاری گِرد هم آمده‌اند تا «خانۀ تنبور» را به طور رسمی افتتاح کنند. برای رسیدن به «بانزلان» باید جاده‌ای باریک و خطرناک را رانندگی کرد.

در راه از هر کسی سراغِ «بانزلان» را می‌گیریم، پیش از پایانِ جمله‌هایمان راه را نشان می‌دهند. گویی امروز این کار را بسیار انجام داده‌اند.

از چند کیلومتر مانده به روستا جاده را بسته‌اند و اجازۀ ورود ماشین‌ها را نمی‌دهند. راست هم می‌گویند، آنقدر ماشین در کنار جاده پارک شده که دیگر راهی برای رفتن نمانده است. باریکه راهی باقی مانده که آن را هم گذاشته‌اند برای خروج ماشین‌ها.

ماشین را در همان فاصله‌ی دور پارک می‌کنیم و پیاده به راه می‌افتیم. تعداد ماشین‌ها که نشان از استقبالی باشکوه می‌دهد. همه در خانۀ تنبور گرد هم آمده‌اند. ازدحام جمعیت باورکردنی نیست. صدای نواختنِ «نرمه‌نای» و آوازی کُردی از دور به گوش می‌رسد. برخی هم کاسبی خود را کرده‌اند و لبخندزنان یخچالشان که شاید جای بستنی بوده را پشت وانت سوار کرده‌اند و دارند می‌روند.

به زحمتی بسیار و از میان ازدحام جمعیت به جایی می‌رسیم که از آنجا می‌شود صحنه و تماشاگران را به‌خوبی دید. باورکردنی نیست! ردیف نخستِ این جمعیت چهره‌هایی نشسته‌اند که هیچ رخدادی در چندین سال گذشته نتوانسته آنان را گِرد هم آورد: حسین علیزاده، شهرام ناظری، کیهان کلهر، علی‌اکبر شکارچی، محمدرضا درویشی، نوید افقه، علی ترابی، علی بوستان و بسیاری از هنرمندان محلی کسانی بودند که به دعوت علی‌اکبر مرادی صدها کیلومتر راه را از تهران تا روستای بانزلان آمده بودند. حضور این چهره‌ها خود گواهی بر اهمیتِ «خانۀ تنبور» است.

اینجا خانۀ تنبور است؛ خانۀ مذهب نیست

علی‌اکبر مرادی که متولی اصلیِ «خانۀ تنبور» است، این‌چنین سخن می‌گوید:

«کسی که در تمام این دوران یار ما بوده، مهندس محمود بیات معمار این بناست. اینجا (خانۀ تنبور) مرکزی برای هنر است. مرکز دین و مذهب نیست. من خودم یارستانی هستم، اما اینجا خانقاه و مسجد نیست. اینجا جایی برای هنر والاست. پس به ما اجازۀ خدمت بدهید. همۀ ما بدون هیچ توقعی داریم کار می‌کنیم. اینجا خانۀ تنبور گوران یا کرمانشاه هم نیست؛ اینجا خانۀ تنبور است.»

تنبور سازی ملی است

محمدرضا درویشی، آهنگساز و پژوهشگر موسیقی ایران این‌گونه سخن می‌گوید:

«علی‌اکبر مرادی بی هیچ پشتوانه‌ای جان و مالش را برای تأسیس این خانه گذاشته است. امیدوارم جوانان تنبورنواز از کلِ نقاط استان و حتی استان‌های اطراف به این مکان بیایند. تنبور امروز یک ساز ملی است. یک ساز باستانی است. تنبور فقط یک ساز محلی نیست. هیچ جایی بهتر از خانۀ تنبور نمی‌تواند مقام‌های اصیل تنبور را به نسل‌های بعد منتقل کند. به استاد مرادی تبریک و خسته نباشید می‌گویم. خوش به حال همۀ ما که در اولین جشنوارۀ تنبور هستیم.»

تاریخ از برگزارکنندگان این مراسم به مهر یاد می‌کند

شهرام ناظری به عنوان سخنران بعدی این مراسم روی صحنه می‌آید:

«باعث سعادت من است که امروز به همراه دیگر استادان موسیقی در اینجا در خدمت شما هستیم. از همۀ کسانی که زمینۀ ایجاد این خانۀ تنبور را فراهم کرده‌اند تشکر می‌کنم. از مرادی که زحمات بسیاری کشیده تشکر می‌کنم. از تمام مسئولانی که این برنامه را یاری کردند تشکر می‌کنم. تاریخ نام کسانی که در به سرانجام رسیدن این مراسم کمک کرده‌اند را به مهر یاد می‌کند. روسیاهی هم برای کسانی می‌ماند که نمی‌خواستند چنین مراسم باشکوهی برای افتتاح خانۀ تنبور برگزار شود.»

ناظری در پایان صحبت‌هایش و به درخواست حاضران دقایقی آواز خواند.

کیهان کلهر هم برای سخنرانی روی صحنه می‌آید اما او تنها به تشکر از همه بسنده می‌کند.

فرانسوی‌ها به ما می‌خندند/ «شهرام ناظری» نیازی به عنوان «شوالیه» ندارد

حسین علیزاده اما سخنان مهمی بر زبان جاری می‌کند. وقتی مجری برنامه از روی کم‌اطلاعی سعی می‌کند با عنوانِ «شوالیه» و نه با تکیه بر نامِ شهرام ناظری، بزرگی او را به حاضران القا کند، واکنش حسین علیزاده را موجب می‌شود.

علیزاده می‌گوید: «فکر می‌کنم که در میان اتفاق‌هایی که برای ملت ایران افتاده اتفاق امروز بسیار مهم است. امروز در برگزاری این مراسم هیچ تشنجی نیست و حضور این مردم در اینجا نیاز به هیچ مسئلۀ حفاظتی ندارد.
ما ایرانی هستیم و تنبور به همۀ ما تعلق دارد. ایران یکی از سرزمین‌های مهم دنیاست که فرهنگ‌های مهمی را در خود جای می‌دهد. ما از نظر فرهنگ موسیقی ثروتمند هستیم. هر نقطه‌ای از ایران فرهنگ موسیقی خاص خودش را دارد. چیزی که من می‌گویم تنها یک ادعا نیست و در سطوح دانشگاهی و تحقیقی این مسائل اثبات شده است.

متأسفانه سالیان درازی است که به موسیقی کم‌لطفی می‌شود اما می‌بینیم که این هنر در میان مردم جریان دارد. موسیقی مانند نَفَس است و نَفَس را نمی‌توان از مردم گرفت.

من به کرمانشاه غیرت دارم و از عاشقان موسیقی این منطقه هستم. امروز شهرام ناظری و کیهان کلهر دو تن از استادان موسیقی که هر دو هم اهل کرمانشاه هستند در میان ما حضور دارند. این دو هنرمند در جهان معروفند. نام هر کدام از این دو به‌تنهایی بیانگر بزرگی آنان است. نمی‌دانم چرا مجری برنامه سعی دارد بزرگی شهرام ناظری را با لقبِ «شوالیه» به رخ بکشد.

شهرام ناظری خودش هنرمند بزرگی است و نیازی به لقب «شوالیه» ندارد. خود فرانسوی‌ها به ما می‌خندند وقتی می‌بینند هنرمندانمان را با لقبی صدا می‌زنیم که آنها به ما داده‌اند. من خودم نشان «شوالیه» را از دولت فرانسه قبول نکردم. چرا که می‌خواستم با همین مسئله مقابله کنم.

گاهی در مطبوعات ایران برای کیهان کلهر که از دوستان من و از هنرمندان بزرگ ایران است، از عنوان‌هایی مانند «هنرمند جهانی» استفاده می‌کنند. یعنی ما ایران نداریم؟ چرا وقتی می‌خواهیم به هنرمندی جایگاه بین‌المللی بدهیم، «ایران» را حذف می‌کنیم.

«کلهر» آهنگساز و کمانچه‌نواز بزرگ ایرانی است. با عنوان‌های غیرفارسی و غیرایرانی هنرمندانمان را خطاب نکنیم. اگر در فرانسه بدانند که ما به هنرمندمان «شوالیه» می‌گوییم به ما می‌خندند؛ این یعنی ما هنرمندمان را با عنوانی خطاب می‌کنیم که آنها به ما داده‌اند. شما در دنیای موسیقی جوایز و نشان‌های بسیاری گرفته‌اید، مبارکتان باشد و صدها جایزۀ دیگر هم حقّتان هست که باید بگیرید (خطاب به کلهر و ناظری)، اما نام‌تان برای بیان بزرگی‌تان کافی است.

شهرام ناظری وقتی اسمش می‌آید قلب همه برایش می‌تپد پس نیازی به عنوان «شوالیه» ندارد.

هنرمندان بسیار دیگری هم در ایران هستند که نشان «شوالیه» را گرفته‌اند اما تنها به نام‌شان خطاب می‌شوند. محمدرضا شجریان هم نشان شوالیه گرفته اما همان نامش برای بیان بزرگیش در هنر کافی است.»

حسین علیزاده با این سخنان خواست که به مردم درسِ خودباوری بدهد. علیزاده چند سال پیش از سوی سفارت فرانسه دعوت شد تا نشان «شوالیه» را به او اهدا کنند، اما علیزاده این نشان را نپذیرفت و ترجیح داد همان «حسین علیزاده» بماند.

مراسم افتتاح خانۀ تنبور مهمانان ویژۀ دیگری دارد که از سوی مردم با استقبال ویژه‌ای روبه‌رو می‌شوند. این مهمانان خانواده‌ای چهار نفره هستند که سفری در اعتراض به لغو کنسرت‌های موسیقی آغاز کرده‌اند. این خانواده از خراسان مرکزی سفرشان را آغاز کرده‌اند و شعارشان «ما حق داریم آوازهای سرزمین مادری را در شهرمان بشنویم» است. در حاشیۀ این مراسم حسین علیزاده و کیهان کلهر با این خانوادۀ چهار نفره عکس یادگاری گرفتند.

به هر روی، خانۀ تنبور با حضور بزرگان موسیقی ایران افتتاح شد تا روستای «بانزلان» از این پس قلبی باشد برای تپشِ تنبور.

خانۀ تنبور در نخستین گامش و در روزهای ۲۰ و ۲۱ شهریور میزبان برگزاری جشنوارۀ کُهن آواهای تنبور بود. خانۀ تنبور قرار است در طول سال محلی برای آموزش تنبورنوازان باشد.

منبع: خبرگزاری تسنیم