X
نشست هم‌اندیشی جشنواره موسیقی نواحی /5

جشنواره موسیقی نواحی باید مردمی برگزار شود

شنبه, 3 آبان 1404

در نشست هم‌اندیشی جشنواره موسیقی نواحی ایران مطرح شد:جشنواره موسیقی نواحی باید دوباره مردمی شود و به دست خود هنرمندان نواحی برگزار گردد. امروز بیش از پنجاه هنرمند نواحی داریم که هم تحصیل‌کرده رشته موسیقی‌اند، هم پژوهشگر و هم مجری موسیقی اصیل منطقه خودشان هستند؛ باید از ظرفیت این افراد در بخش‌های اجرایی و تصمیم‌گیری استفاده شود.

 

به گزارش خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی موسیقی ایران، در نشست هم اندیشی جشنواره موسیقی نواحی ایران که اول آبانماه در سالن جلسات دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد،پیمان بزرگ‌نیا، پژوهشگر و هنرمند موسیقی نواحی، در سخنانی تحلیلی با یادآوری تجربه‌های پیشین گفت: موسیقی نواحی امروز با ده سال پیش تفاوت چشمگیری دارد. حتی نسبت به دوره‌های قبل جشنواره تغییرات بسیاری رخ داده است. من آخرین باری که جشنواره را به‌صورت جدی دیدم، سال ۱۳۸۴ بود؛ و در آن سطح برگزاری انتظاری بزرگ در میان اهالی موسیقی نواحی ایجاد کرد. اما متأسفانه پس از آن، دیگر آن انگیزه و اعتبار در جشنواره‌ها دیده نشد.

وی ادامه داد: با این حال نباید ناامید بود. امروز هم می‌توان اقدامات مؤثر و سازنده‌ای انجام داد. برخلاف تصورات بدبینانه، موسیقی نواحی نه‌تنها تمام نشده، بلکه بسیار زنده‌تر از گذشته است. ما امروز در لرستان بیش از صد نوازنده چیره‌دست سرنا داریم که هم اصالت موسیقی خود را می‌شناسند و هم با موسیقی روز آشنا هستند. در مسجد سلیمان بیش از هفتصد نوازنده کرنا فعالیت می‌کنند. هنرمندانی مانند اسماعیل عبدالله‌پور هستند که هم مقام‌ها و چوب‌بازی‌های بختیاری را به‌خوبی می‌نوازند و هم موسیقی روز را می‌دانند؛ و این اتفاقی مثبت است.

 

 

این نوازنده با اشاره به افت کیفیت در برخی اجراها گفت: گاهی در جشنواره‌ها شاهد حضور افرادی هستیم که نه ساز خود را درست کوک می‌کنند و نه تسلط کافی بر اجرای فولکلور دارند. این وضعیت در گذشته هم بود، اما نباید اجازه دهیم چنین سهل‌انگاری‌هایی به رسمیت برسد. جشنواره باید محلی برای ارائه آثار اصیل و حرفه‌ای باشد.

وی درباره لزوم بازنگری در ساختار جشنواره افزود: به نظر من، جشنواره موسیقی نواحی باید دوباره مردمی شود و به دست خود هنرمندان نواحی برگزار گردد. امروز بیش از پنجاه هنرمند نواحی داریم که هم تحصیل‌کرده رشته موسیقی‌اند، هم پژوهشگر و هم مجری موسیقی اصیل منطقه خودشان هستند؛ باید از ظرفیت این افراد در بخش‌های اجرایی و تصمیم‌گیری استفاده شود.

 

*ضروریات جشنواره موسیقی نواحی

بزرگ‌نیا سه بخش اصلی را برای جشنواره آینده ضروری دانست: بخش پژوهشی و اصالت‌محور، بخش نوآوری و تجدد، و بخش مسابقه‌ای که بتواند انگیزه ایجاد کند.یکی از جذاب‌ترین بخش‌های جشنواره می‌تواند رقابت در گونه‌های مختلف ساز و آواز باشد. مثلاً در حوزه سورنا می‌توان جایزه‌ای به نام استاد شاه‌میرزای مرادی طراحی کرد تا ضمن زنده نگه داشتن نام او، معیاری برای ارزیابی نیز ایجاد شود.

این پژوهشگر موسیقی نواحی با اشاره به تغییرات فرهنگی جامعه افزود: شنونده امروز با گذشته فرق دارد. نیاز شنیداری عوض شده و ما نمی‌توانیم با تغییرات بجنگیم. حتی در میان عشایر، شاهد شکل‌گیری موسیقی رپ با مضمون‌های محلی هستیم؛ هنرمندان جوان در لباس بختیاری اجرا می‌کنند .این تحولات را نمی‌شود نادیده گرفت، اما می‌توان آن را مدیریت کرد تا در مسیر درست جریان‌سازی شود.

وی همچنین به ظرفیت‌های بین‌المللی جشنواره اشاره کرد و گفت: در بخش بین‌الملل می‌توان ایران فرهنگی را به نمایش گذاشت. موسیقی جنوب ایران اشتراکاتی با موسیقی قطر و کشورهای حوزه خلیج فارس دارد. در کردستان نیز هنرمندانی از سلیمانیه، سوریه، ترکیه و کرمانج می‌توانند در کنار هم بنوازند و جلوه‌ای از وحدت فرهنگی ایرانی را به نمایش بگذارند. در موسیقی آذربایجان نیز عاشیق‌های برجسته‌ای داریم که اصالت‌ها را حفظ کرده‌اند، هرچند شرایط اجرایی امروز مانند گذشته نیست.

بزرگ‌نیا افزود: در سال‌های اخیر، زنان نیز حضوری فعال در موسیقی نواحی یافته‌اند. در بوشهر، که تا چهل سال پیش تنها چند نوازنده جفتی و نی‌انبان وجود داشت، امروز ده‌ها هنرمند جوان فعالیت دارند. در بختیاری هم چند نوازنده زن کرنا داریم که با قدرت و دقت اجرا می‌کنند. در میان قشقایی‌ها نیز امروز بیش از بیست نوازنده زن سه‌تار فعال‌اند.

وی در پایان گفت: ما باید بپذیریم که تغییر اجتناب‌ناپذیر است. اما اگر با آگاهی و برنامه‌ریزی وارد شویم، می‌توانیم از دل همین تغییرات جریان‌سازی کنیم. موسیقی نواحی زنده است و ظرفیت‌های بزرگی دارد. کافی است بدبینی را کنار بگذاریم، نگاه‌مان را به‌روز کنیم و به خود هنرمندان اعتماد داشته باشیم.

 

*جشنواره موسیقی نواحی باید بازتعریف شود و جهان دیجیتال را جدی بگیریم

 

صادق چراغی، پژوهشگر و فعال موسیقی نواحی، در این نشست گفت: ما چهل سال است که منتظر تغییرات بوده‌ایم و همیشه خواستیم در تصمیم‌گیری‌ها نقش فعال داشته باشیم.

وی درباره نقش خود در تعامل با خانه موسیقی و راه اندازی کانون موسیقی نواحی  گفت: با وجود انتقادات گذشته‌ام نسبت به خانه موسیقی، برای موسیقی نواحی اختلافات را کنار گذاشتیم و همکاری کردیم. این نشان می‌دهد که دغدغه اصلی ما رشد و توسعه این هنر است.

چراغی در ادامه به اهمیت تمرکز بر جشنواره موسیقی نواحی اشاره کرد: ما هنوز اساسنامه یا مرام‌نامه‌ای مشخص برای جشنواره ندیده‌ایم که بتوانیم بر اساس آن درباره ساختار و برنامه‌ها تصمیم بگیریم. صحبت‌های غیرمتمرکز و انتقادات پراکنده، مشکل را حل نمی‌کند.

وی به مشکلات رسانه‌ای و ناآگاهی در پوشش موسیقی نواحی نیز اشاره کرد: متأسفانه صداوسیما تنها رسانه موجود، در برخی موارد ندانم‌کاری می‌کند و موسیقی اقوام را به بیراهه می‌برد. اگر نگاه ما به جشنواره سیاه و سفید و یک‌بعدی باشد، فرصت‌ها از دست می‌رود. جشنواره‌های گذشته، با وجود محدودیت‌ها و نقدها، اثرگذاری بسیاری داشتند و هنرمندان بزرگی از دل آن‌ها ظهور کردند.

 

 

چراغی با تأکید بر ضرورت بازتعریف جشنواره در جهان دیجیتال افزود: ما هنوز جهان دیجیتال را جدی نگرفته‌ایم. امروز می‌توان جشنواره‌ها را به نواحی برد و با پوشش اینترنتی، هم اصالت اجراها حفظ شود و هم مخاطب گسترده‌تر جذب گردد. موسیقی نواحی یک هنر درجه یک است و نباید آن را دست چندم دید. پرسش‌هایی مانند ارجحیت موسیقی دستگاهی بر موسیقی نواحی، پرسش‌های نادرستی است؛ هر کدام جایگاه خود را دارند.

وی همچنین به تجربه جشنواره‌های اخیر اشاره کرد: برخی جشنواره‌ها که با حمایت بانک‌ها یا اسپانسرها برگزار شد، تلاش برای نوآوری داشتند اما متأسفانه به تقلید از جشنواره‌های دولتی و با مدیریت ناکارآمد، به یک اتفاق مضحک تبدیل شد. این اتفاقات نشان می‌دهد که اگر اساسنامه و ساختار تازه‌ای تعریف نکنیم، جشنواره‌های منطقه‌ای و استانی نیز به همان مسیر تکراری کشیده می‌شوند.

چراغی در پایان اظهار داشت: تغییرات در موسیقی نواحی در حال رخ دادن است و اگر به آن‌ها توجه نکنیم، فرصت‌های بی‌بدیلی را از دست خواهیم داد. باید جشنواره موسیقی نواحی را دوباره بازتعریف کنیم، جهان دیجیتال را جدی بگیریم و تمرکز خود را بر ایجاد ساختاری پایدار، مردمی و خلاقانه بگذاریم.

 

*با خرد جمعی می‌توان برنامه‌های موسیقی نواحی را عملیاتی کرد

 

احمد صدری درنشست هم‌اندیشی جشنواره موسیقی نواحی که به صورت مجازی حضور داشت ، گفت: تنها دفتر موسیقی در این حوزه فعال نیست؛ تقریباً همه دستگاه‌های اجرایی کشور در امور فرهنگی به نوعی در این زمینه فعالیت دارند. از شهرداری‌ها گرفته تا سازمان میراث فرهنگی، بنیاد شهید، فرهنگستان هنر و وزارت ارشاد هر کدام به شیوه‌ای با موسیقی اقوام تعامل دارند.

صدری تأکید کرد: لازم است که بحث‌ها کمی موضوعی‌تر و متمرکزتر شود و در حیطه ماموریت‌های وزارت ارشاد، سیاست‌ها و برنامه‌های مشخصی تدوین کنیم که قابلیت اجرایی در تمامی دستگاه‌ها را داشته باشد و استان‌ها نیز بتوانند بر اساس این راهبرد و آیین‌نامه‌ها اقدام کنند.

 

 

وی در پایان خاطرنشان کرد: هدف ما این است که هماهنگی میان دستگاه‌ها و استان‌ها افزایش یابد تا موسیقی نواحی با ساختار و برنامه‌ریزی دقیق، به نحو شایسته‌ای توسعه یابد.

 

*کرمان بهترین مکان برای برگزاری جشنواره موسیقی نواحی است

 

فواد توحیدی در این نشست ضمن اشاره به دلایل لغو برگزاری جشنواره در کرمان گفت: مشکل مالی هیچ‌گاه دلیل اصلی نبوده و استاندار کرمان همچنان اعلام آمادگی کرده است که تمامی هزینه‌های جشنواره را تقبل کند. به نظر من حیف است که جشنواره از کرمان خارج شود، زیرا تنها مسئله مالی مطرح نیست؛ کرمان از همه جهات بهترین مکان برای برگزاری جشنواره است.

وی افزود: در جشنواره امسال که در بندرعباس برگزار شد، بخش اصلی برنامه که قرار بود در میان مردم اجرا شود، به ما اجازه داده نشد و تنها گفتند اجراها را در یک سالن کوچک و محدود برگزار کنید؛ در حالی‌که در کرمان همواره اجراها با استقبال چند هزار نفری مردم برگزار شده، بدون هیچ‌گونه اعتراض یا حاشیه‌ای و این استان از امنیت فرهنگی بالایی برای برگزاری چنین رویدادی برخوردار است. با توجه به سابقه چهارده دوره برگزاری موفق، انتقال جشنواره از کرمان مانند آن است که جشنواره فیلم کودک و نوجوان را از اصفهان بگیرند.

توحیدی ادامه داد: در حال حاضر چندین جشنواره استانی در کرمان برگزار می‌شود و هر سال بیش از صد هنرمند موسیقی نواحی در این استان فعالیت می‌کنند. همین امر موجب پویایی قابل توجهی در موسیقی نواحی کرمان شده است. اگر بخواهیم جشنواره را به شکل محدود در جدول نواحی و با چند گروه از هر استان برگزار کنیم، بازخورد چندانی نخواهد داشت. پیشنهاد من حرکت به سمت جشنواره‌های استانی و حتی روستایی است؛ به‌گونه‌ای که استعدادهای برتر از دل این جشنواره‌ها شناسایی شوند و سپس در جشنواره ملی حضور یابند.

 

 

وی با نگاهی انتقادی به شیوه فعلی برگزاری جشنواره افزود: یکی از آسیب‌های جدی این است که هنرمندان موسیقی نواحی را از بستر طبیعی خود جدا می‌کنیم و از آنان می‌خواهیم در فضایی رسمی و محدود، در برابر مخاطبی متفاوت اجرا داشته باشند. طبیعی است که در چنین شرایطی کیفیت اجرا کاهش پیدا می‌کند. اگر جشنواره‌ها در بسترهای اصلی فرهنگی برگزار شوند و مردم همان مناطق مخاطب مستقیم باشند، یا علاقه‌مندان با پرداخت هزینه این اجراها را تماشا کنند، هم اصالت موسیقی حفظ می‌شود و هم تأثیرگذاری بیشتر خواهد بود.

توحیدی در پایان گفت: من در تمام دوره‌های جشنواره موسیقی نواحی حضور داشته‌ام و باید بگویم در برخی موارد، آسیب‌های این جشنواره‌ها بیشتر از فوایدشان بوده است. بارها شاهد بوده‌ام که نوازندگان جوان تحت تأثیر موسیقی مناطق دیگر قرار گرفته‌اند و آن را در آثار خود تقلید کرده‌اند. به همین دلیل معتقدم اگر به جای آوردن هنرمندان به سالن‌های رسمی، گردشگران و علاقه‌مندان را به محل برگزاری آیین‌های بومی مانند عزا، عروسی و مراسم سنتی ببریم تا از نزدیک این موسیقی‌ها را ببینند و تجربه کنند، هم اصالت حفظ می‌شود و هم درک عمیق‌تری از فرهنگ نواحی ایران شکل می‌گیرد.

 

*لزوم مدیریت واحد و پرهیز از موازی‌کاری در برگزاری جشنواره‌های موسیقی اقوام

مهدی احمدی، پژوهشگر و فعال حوزه موسیقی، در نشست هم‌اندیشی جشنواره موسیقی نواحی گفت: سال‌هاست در کردستان در حوزه‌های مختلفی از موسیقی کلاسیک و سنتی تا موسیقی محلی فعالیت دارم و در همین زمینه کتابی درباره موسیقی اورامان نوشته‌ام که چند سال پیش توسط حوزه هنری منتشر شد.

وی با اشاره به آسیب‌شناسی برگزاری جشنواره‌ها در کشور گفت: علت اصلی موفقیت یا شکست بسیاری از جشنواره‌ها، موازی‌کاری دستگاه‌های مختلف است. در حال حاضر چند نهاد از جمله استانداری، صدا و سیما، اداره کل ارشاد، حوزه هنری، شهرداری و دیگر ارگان‌ها هر یک به‌صورت جداگانه وارد عمل می‌شوند و همین مسئله باعث می‌شود مدیریت واحد از بین برود و بودجه‌ها نیز پراکنده هزینه شود.

وی تصریح کرد: واقعیت این است که هیچ‌کدام از نهادها به‌تنهایی توانایی برگزاری کامل جشنواره را ندارند و ناچارند در بخش‌هایی چون اسکان، پوشش رسانه‌ای و جوایز با یکدیگر همکاری کنند. اما مشکل اصلی از جایی آغاز می‌شود که دخالت‌ها و تصمیم‌گیری‌های پراکنده جای تمرکز و تخصص را می‌گیرد. اگر بگذاریم متخصصان حوزه موسیقی تصمیم‌گیرنده باشند و سایر نهادها در جایگاه همکار بمانند، جشنواره‌ها باکیفیت‌تر برگزار می‌شوند. آنچه کار را خراب می‌کند، امتیازدهی و دخالت‌های غیرتخصصی است.

 

 

این پژوهشگر موسیقی در ادامه گفت: در سال‌های اخیر شاهد بودیم که یک جشنواره با عنوان موسیقی محلی از سوی صدا و سیما برگزار شد، دیگری با عنوان موسیقی اقوام از سوی نهادی دیگر، اما در اصل همه یک مسیر را طی می‌کنند با اسامی متفاوت. مسئله این نیست که کدام بهتر است، بلکه مشکل در نبود تمرکز و تداخل فعالیت‌هاست. باید بپذیریم که هر حوزه‌ای نیاز به مدیریت تخصصی دارد و باید سایر نهادها موظف به همکاری باشند نه دخالت.

وی با بیان اینکه جشنواره‌ها الزاماً تأثیری مستقیم بر بهبود وضعیت موسیقی ندارند، افزود: به نظر من جشنواره وظیفه‌ای برای تغییر ماهیت موسیقی ندارد. جشنواره می‌تواند بستری برای دیده‌شدن، تبادل فرهنگی یا حتی حمایت مالی باشد، اما نمی‌تواند مشکلات بنیادی موسیقی را حل کند. در بسیاری مواقع حتی خود جشنواره می‌تواند به آسیب بدل شود، اگر هدف آن مشخص نباشد.

احمدی ادامه داد: موسیقی نواحی ایران ریشه‌ای عمیق دارد و در برابر تغییرات زمان مقاومت کرده است. در منطقه اورامان هنوز فواصل موسیقایی‌ای وجود دارد که کارشناسان منشأ تاریخی آن را نمی‌دانند. با وجود گسترش اینترنت و شبکه‌های اجتماعی، سازهایی مانند تنبور و دوتار همچنان زنده مانده‌اند. موسیقی همچون یک موجود زنده است که در گذر زمان خود را حفظ کرده و آنچه باید بماند، می‌ماند.

وی تأکید کرد: در بخش‌های فکری و نظری جشنواره‌ها معمولاً مشکل چندانی نداریم، همان‌طور که در این نشست‌ها می‌بینیم، اندیشه و طرح‌های خوبی مطرح می‌شود. اما در مرحله اجراست که ضعف اصلی نمایان می‌شود. پیشنهاد من این است که چند استاد برجسته از استان‌های مختلف به عنوان گروه رصد و پایش انتخاب شوند تا نظرات استان‌ها را جمع‌آوری کرده و در مدت کوتاهی شیوه‌نامه‌ای کارآمد تدوین کنند. مشکل ما در کشور کمبود فکر نیست، بلکه ضعف در اجراست.

احمدی در پایان گفت: برای بهبود جشنواره‌ها نیاز به اجرای دقیق تصمیمات داریم، نه تکرار جلسات مشابه. اگر بتوانیم ایده‌های خوب را به‌درستی عملی کنیم، قطعاً جشنواره‌های موسیقی اقوام به جایگاه واقعی خود خواهند رسید.

 

*جشنواره موسیقی نواحی سهم خود را در اعتلای موسیقی اقوام ادا کرده است

 

علی ثابت‌نیا، از فعالان حوزه موسیقی نواحی، در نشست هم‌اندیشی جشنواره موسیقی نواحی ضمن قدردانی از مباحث مطرح‌شده گفت: بسیاری از صحبت‌هایی که در این جلسه بیان شد ارزش آن را دارد که به‌صورت جدی مورد توجه قرار گیرد. من نیز همانند اغلب دوستان، به‌ویژه در ادامه نکاتی که آقای احمدی اشاره کردند، معتقدم نباید از مرحله اجرا غافل ماند. آنچه می‌تواند تمام تفکرات و برنامه‌ریزی‌های نظری را بی‌اثر کند، اجرای ضعیف است.

وی افزود: این مسئله تقصیر فرد خاصی نیست، بلکه معضلی ساختاری است که جشنواره موسیقی نواحی سال‌هاست با آن مواجه است؛ همان مشکلی که جشنواره امام رضا(ع) نیز، که من با آن درگیر بوده‌ام، با آن روبه‌روست. معمولاً مجموعه‌ای در سطح ملی ایده و طرحی را تدوین می‌کند، اما با فاصله زمانی زیاد، آن طرح به استان‌ها منتقل می‌شود. در این مرحله، سلیقه‌ها و دیدگاه‌های متنوع وارد عمل می‌شود و هر استان احساس می‌کند باید سهمی در تصمیم‌سازی داشته باشد.

 

 

ادامه داد: در نتیجه، گاهی استان‌ها با گروه‌های قوی و گاهی با گروه‌های ضعیف همکاری می‌کنند و حاصل آن این است که فکر دقیق و صیقلی‌شده‌ی اولیه در نهایت به اجرایی کدر و کم‌کیفیت تبدیل می‌شود.

ثابت‌نیا تأکید کرد: باید منصفانه درباره جشنواره موسیقی نواحی قضاوت کنیم. این جشنواره در طول سال‌ها سهم خود را در توسعه و پویایی موسیقی اقوام ادا کرده و در تربیت هنرمندان، ایجاد تجربه‌های ارزشمند و تقویت بدنه موسیقی نواحی کشور نقش مهمی داشته است.

وی خاطرنشان کرد: در استان کرمان نیز صحنه‌های شگفت‌انگیز و درخشانی در طول برگزاری این جشنواره رقم خورده و نباید به دلیل گذر زمان یا برخی ناکامی‌ها، مانند تجربه جشنواره اخیر در بندرعباس، همه تلاش‌ها را نادیده گرفت.

ثابت‌نیا در پایان گفت: باید از تجربه‌های گذشته بهره برد، به اجرای دقیق و هماهنگ توجه ویژه داشت و مطمئن بود که اتاق‌های فکر تخصصی، در صورت حمایت اجرایی درست، می‌توانند بهترین تصمیم‌ها را برای آینده جشنواره اتخاذ کنند.

 

*موسیقی نواحی نیازمند تفکیک از موسیقی تجاری است

 

کیوان فرزین در نشست هم‌اندیشی جشنواره موسیقی نواحی ضمن تأکید بر اهمیت برگزاری چنین جلساتی گفت: برگزاری این نشست و تضارب آرا میان اندیشمندان و هنرمندان حوزه موسیقی نواحی، ایده‌ای بسیار ارزشمند است. تفاوت دیدگاه‌ها باعث می‌شود هر فرد در پرتو شنیدن نظر مخالف، یک‌بار دیگر دیدگاه خود را بازنگری کند و این فرایند، به رشد فکری جمعی می‌انجامد.

وی پیشنهاد کرد که نتایج این جلسه برای استفاده علاقه‌مندان و دغدغه‌مندان موسیقی نواحی، از طریق گزارش مکتوب یا فایل صوتی منتشر شود تا سایر هنرمندان نیز بتوانند دیدگاه‌های خود را در ادامه این مباحث مطرح کنند. او افزود: لازم است محورهای اصلی این گفت‌وگوها به‌صورت تیتر‌بندی‌شده جمع‌بندی شود تا در آینده مرجع تصمیم‌گیری‌های تخصصی باشد.

فرزین با اشاره به نکاتی که در طول جلسه یادداشت کرده بود، گفت: موسیقی نواحی بخشی از شاخه بزرگ‌تری به نام موسیقی مردمی است که در کنار موسیقی کلاسیک قرار می‌گیرد. موسیقی مردمی، بر پایه حضور در میان مردم شکل می‌گیرد؛ اما همین ویژگی می‌تواند در مواردی با حفظ اصالت‌های فرهنگی در تضاد قرار گیرد. چرا که در بسیاری از مناطق، بستر فرهنگی اصلی از میان رفته است.

وی توضیح داد: امروزه در بسیاری از روستاها، دیگر موسیقی محلی در مراسم‌ مردم حضور ندارد و جای خود را به دی‌جی یا موسیقی الکترونیک داده است. در چنین شرایطی، اگر بخواهیم موسیقی نواحی را حفظ کنیم، در واقع در حال ساخت نسخه‌ای نمایشی یا «ماکت» از آن هستیم تا آن را از نابودی نجات دهیم. مشابه این اتفاق در ژاپن نیز افتاده است؛ جایی که چند گروه رسمی با حمایت مستقیم دولت و خاندان امپراتوری، موسیقی سنتی ژاپن را فقط برای اجرا در جشنواره‌ها حفظ کرده‌اند، بی‌آنکه در زندگی روزمره مردم حضور پررنگی داشته باشد.

 

 

فرزین افزود: در حوزه فرهنگ، هیچ الگوی کاملی وجود ندارد که خالی از آسیب باشد؛ بلکه باید این آسیب‌ها را شناخت و به شکل هوشمندانه مدیریت کرد. زیرا عوامل بسیاری مانند تاریخ، جغرافیا، تکنولوژی، روابط بین‌الملل و حتی سلایق مدیران محلی و کشوری بر روند تداوم موسیقی نواحی تأثیرگذارند.

وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به تفاوت میان «موسیقی مردمی» و «موسیقی پاپ» اظهار داشت: باید مراقب باشیم که موسیقی نواحی با موسیقی پاپ یا تجاری که پس از انقلاب صنعتی در اروپا به‌عنوان بخشی از صنعت سرگرمی شکل گرفت، اشتباه گرفته نشود. موسیقی پاپ بر پایه آمار و فروش شکل می‌گیرد، در حالی که هنرِ موسیقی اصیل، بر کیفیت و عمق هنری استوار است و نه کمیت مخاطب.

فرزین تأکید کرد: در موسیقی هنری، گاهی درست آن است که یک اجرا فقط برای تعداد محدودی شنونده برگزار شود. اگر یک اجرای جدی تک‌نوازی تار بتواند هزاران نفر را جذب کند، معمولاً عاملی بیرونی مانند شهرت رسانه‌ای یا جنبه سیاسی آن باعث این استقبال شده است. در هیچ نقطه‌ای از جهان، موفقیت موسیقی هنری را با تعداد فروش بلیت یا تمدید سانس‌ها نمی‌سنجند.

وی  گفت: در طول تاریخ، موسیقی‌های هنری همواره با حمایت ساختارهای رسمی مانند دربارها، کلیساها یا دولت‌ها حفظ شده‌اند و در دوران جدید نیز از سوی نهادهای فرهنگی و اسپانسرهای خصوصی پشتیبانی می‌شوند تا بتوانند بدون وابستگی به ذائقه بازار، با کیفیت اصیل خود به حیات ادامه دهند. موسیقی نواحی ایران نیز برای بقا نیازمند همین نگاه حمایتی و تفکیک روشن از جریان تجاری موسیقی است.

 

نشست هم‌اندیشی جشنواره موسیقی نواحی ایران روز پنجشنبه اول آبان ۱۴۰۴ با حضور بابک رضایی(مدیرکل دفتر موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی)، اسحاق شکری(مدیرعامل انجمن موسیقی ایران)، حمیدرضا اردلان، ایرج نعیمایی، هوشنگ جاوید، اردشیر صالح‌پور، محسن شریفیان، صادق چراغی، دامون شش بلوکی، تارا الله وردی، پیمان بزرگنیا، ایمران حیدری، علی ثابت‌نیا، کیوان فرزین، علی مغازه‌ای، آرش امینی، مجتبی خان قیطاقی، عبدالرضا مجدی، و حسن بوشهریان در طبقه پنجم دفتر موسیقی برگزار شد.

این در حالی بود که احمد صدری، ناصح بهرام بیگی، عزیز تنها، فواد توحیدی و مهدی احمدی نیز از طریق ارتباط تصویری در این نشست شرکت کرده بودند.

 

چاپ
>