یکی از مهم‌ترین اصولی که همواره اساتید هنر از جمله اساتید موسیقی در ایران به رسم دیرین به هنرجویان خود آموزش داده و می‌دهند رعایت اخلاق، نظم و جدیت در کار است. شاید در ابتدای امر هنرجو پی به راز این نکات و تأثیر آن در آینده‌ی هنری خود نبرد؛ ولی آنچه مسلم است این است که هنرمندانی که در تاریخ نام آنها ماندگار بوده و از آنها همیشه به نیکی یاد می‌شود در دوران زندگی خود این اصول را سرلوحه‌ی اعمال و رفتار خود قرار داده‌اند. در روزگار ما هستند اساتید و هنرمندانی که در کنار تبحر و جایگاه والای هنری خود، به عنوان یک معلم اخلاق نیز می‌توان از آنها یاد کرد.

استاد حسن ناهید از جمله بارزترین و متمایزترین هنرمندان از این دست می‌باشد. همراهی و همنوازی در مهم‌ترین ارکسترها وگروه‌های موسیقی  ایرانی به عنوان نوازنده‌ی نی در طی حدود پنجاه سال اخیر از جمله ارکستر بزرگ سازهای ایرانی (نصرت‌الله گلپایگانی)، ارکستر نوازندگان سازهای ملی وزارت فرهنگ و هنر (ارکستر پایور)، ارکستر سازهای ایرانی (مرتضی حنانه)، ارکستر درویش، ارکستر سماعی، ارکستر رودکی، گروه اساتید، گروه عارف و نیز اجرا در برنامه‌های مختلف رادیویی، اجرای کنسرت‌های بسیار در کشورهای مختلف و علاوه بر آن سابقه‌ی تدریس طولانی در هنرستان موسیقی ملی، دانشگاه‌های موسیقی و سایر مؤسسات آموزشی موسیقی تنها بخشی از فعالیت هنری حسن ناهید می‌باشد. اما آنچه بیش از همه نام استاد حسن ناهید را در بین تمامی هنرمندان و اساتید موسیقی متمایز و درخشان می‌کند، اخلاق والا و وارستگی اوست که این امر مورد تأیید تمامی کسانی است که در این سال‌ها با استاد ناهید همکاری داشته‌اند. داشتن نظم و جدیت در کار، تواضع و فروتنی، مهربانی و متانت در کنار تبحر و توانایی بسیار در اجرای ساز نی چه در ارکستر و چه به عنوان تکنواز، از استاد ناهید شخصیتی منحصربه‌فرد و تمام‌عیار ساخته که کمتر نمونه‌ای چنین در بین موسیقیدانان می‌توان یافت. در بین سازهای کلاسیک ایرانی، نی‌ آخرین سازی بود که توانست قابلیت خود را در همنوازی با ارکستر نشان دهد که این امر نیز با همت والا و توانایی استاد ناهید فرصت ظهور پیداکرد.

با اینکه استاد ناهید در ابتدای سال‌های جوانی به واسطه‌ی زندگی در شیراز و محدودیت وسایل ارتباطی، امکان ارتباط مستقیم با استاد کسایی را نداشت اما به دلیل علاقه‌ی وافر وی به فراگیری ساز نی، از طریق رادیو و به‌طور غیرمستقیم توانست اصول مقدماتی نوازندگی نی را بیاموزد و با عزیمت به تهران نیز توانست به عنوان اولین نوازنده‌ی نی که از روی نت می‌نواخت خود را در جامعه‌ی موسیقی مطرح نماید. هرچند در ابتدا شیوه‌ی نوازندگی استاد ناهید به‌صورت لبی بوده و حتی تا زمانی‌که در تهران و در ارکسترهای مختلف نوازندگی می‌کرد ترکیبی از شیوه‌ی لبی و دندانی را به‌کار می‌برد؛ بدین معنا که برای صدای بم از شیوه‌ی دندانی و برای صدای اوج، غیث و نیز صدای بم نرم از شیوه‌ی لبی استفاده می‌نمود. این موضوع خصوصاً برای نوازندگان نی قابل درک است که تا چه حد استفاده همزمان از این دو شیوه و ایجاد تعادل در هر دو صدا از لحاظ نگهداری کوک مشکل و نیازمند تبحر بالا در نوازندگی می‌باشد. زیرا صدای تولیدشده به روش لبی به‌طور طبیعی حدود نیم‌پرده بالاتر از صدای تولیدشده با شیوه‌ی دندانی است. اما بعدها استاد ناهید به توصیه‌ی استاد کسایی شیوه‌ی دندانی را به‌طور کامل جایگزین شیوه‌ی مرسوم نوازندگی خود نمود. توضیح اینکه نوازندگی به شیوه لبی به معنای این است که صدای نی از طریق گذاردن سر نی بر روی لب‌ها تولید می‌گردد که این روش امروزه نیز در بین نوازندگان محلی رایج است. اما در شیوه‌ی دندانی سر نی بین دندان‌های پیشینِ بالایی قرارگرفته و هوا از طریق زبان وارد نی شده و صدای نی تولید می‌گردد. این شیوه در بین نوازندگان اصفهان رایج و مرسوم گردید و امروزه نیز نوازندگان نی هفت‌بند ایرانی از این شیوه استفاده می‌کنند.

به هر حال جایگاه و نقش استاد ناهید در گسترش و اشاعه ساز نی بر هیچ کس پوشیده نبوده و بسیاری از نوازندگان نسل امروز به‌صورت مستقیم و یا با واسطه تحت تأثیر تعلیمات و آموزه‌های این استاد گران‌قدر قرار گرفته‌اند. دوازدهم تیر ماه سال‌روز تولد استاد حسن ناهید می‌باشد و برای این استاد فرهیخته و دوست‌داشتنی طول عمری با برکت همراه با تندرستی و سلامت آرزومندیم.

ــ علی نجفی ملکی