برنامه ساعت بیست و پنج این هفته با حضور فرید سعادتمند، با موضوع موسیقی فیلم به روی آنتن شبکه پنج سیما رفت.

به گزارش انجمن موسیقی ایران، در ابتدای این برنامه طبق روال همیشگی اخبار موسیقی پخش شد و پس از آن در قسمت نقد آلبوم، آلبوم « آینه قدی» مهدی یراحی توسط سیامک قلی‌زاده و سهند آدم‌عارف مورد نقد و بررسی قرار گرفت. پس از آن گزارشی از سی و ششمین جشنواره فیلم فجر پخش شد که در آن هنرمندان و سینماگران از توجه به موسیقی فیلم و میزان جدی گرفتن آن در سینما سخن گفتند.

کارنامه پدر در عرصه موسیقی

با ورود مهمان برنامه فرید سعادتمند؛ آهنگساز، بخش گفت و گوی زنده برنامه آغاز شد. در ابتدا امیرحسین مدرس از فرید سعادتمند در خصوص دلیل نام آشنا بودن موسیقی در ضمیر مردمان خطه یزد که این هنرمند هم از همان دیار است پرسش کرد و وی در پاسخ گفت: من در خانواده‌ای متولد شدم که در آن پدر و مادر و داییم در عرصه موسیقی فعال بودند. توانایی موسیقی مادرم به حدی بود که با گوش دادن به تک نوازی‌های هنرمندان متوجه می شد که این تک نوازی متعلق به کیست. علاقه به موسیقی گلها در خانواده ما بسیار بود و با این موسیقی بزرگ شدم و ورود به مبحث ردیف را پیدا کردم. پدرم درآن دوران  دو آلبوم موسیقی منتشر کردند با عنوان تصنیف های ایرانی که مورد استقبال طرفداران قرار گرفت اما تمرکز ایشان بر بحث نوحه خوانی بود و بخاطر شمه ملودی پردازی قوی که داشتند در تاریخ نوحه خوانی یزد نقطه عطفی در عزاداری یزدی می‌شوند و ملودی ها را همه زمزمه می‌کردند و کاملا مبتنی بر دستگاه ها و آوازهای ایرانی بود و بعد از آن تبدیل به سبکی شد که همه استان های همجوار از آن تقلید می‌کردند.

مردم استان یزد هوش قوی در زمینه موسیقی دارند

این هنرمند افزود: تلاش پدر منجر به خلق سی تا چهل نوحه شد که در تمام دستگاه های ایرانی اجرا می شد و همه مردم استقبال می کردند. مردم استان یزد هوش قوی در زمینه موسیقی دارند و در هیأت های مذهبی یزد این موضوع قابل لمس است و از مداحان آن جا دقیقا آواز ایرانی حساب شده می‌شنوید . پدر من عضو هیأت فهادان یزد فعالیت داشتند اما متأسفانه دو سالی است که از بین ما رفتند و تنها آثارشان بجا مانده است. پدر ملودی های من را بررسی می‌کردند و بر کار من نظارت داشتند .

بعد از صحبت های فرید سعادتمند گزیده‌ای از آثار ایشان پخش شد و پس از آن امیرحسین مدرس از فرید سعادتمند پرسید به چه دلیل شما بیشتر بر موسیقی فیلم متمرکز شده‌اید؟

موسیقی فیلم عشق دوران کودکی  تا حال

وی در پاسخ اظهار داشت: من به موسیقی فیلم علاقمندم زیرا فیلم وسینما را دوست دارم. موسیقی با کلام هم نوشتم ولی به فضای فیلم و سریال گرایش بیشتری داشتم و قطعاتی نوشته شده که مشاهده کردید. از بچگی مدهوش موسیقی ابن سینا و شاهکار موسیقی فیلم سربداران شدم و به همین واسطه این آثار را دنبال کردم. من فیلم ها را تحلیل می کنم و تعامل بین کارگردان و آهنگسازان را می بینم و همه تلاشم را می کنم که استانداردهای موسیقی فیلم در کار لحاظ شود.

کارگردانان موفق موسیقی را می شناسند

وی در پاسخ به اینکه بسیاری از کارگردانان ما درک عمیقی از موسیقی ندارند و البته برخی هم فهم موسیقایی دارند نظر شما چیست، عنوان کرد: نظر من این است که کارگردان اگر کارگردان باشد صد درصد موسیقی را می‌شناسد و من خوشبختانه با کارگردانانی کار کردم که این دغدغه را دارند. بطور مثال آقای جلیل سامان بی نهایت باسواد در تمامی عرصه ها هستند و نه تنها در موسیقی بلکه در تمام حیطه ها وارد هستند و این چالشی را در کار ایجاد می کند، راهنمایی کارگردان بسیار تأثیر گذار است و این دغدغه باعث موسیقی بهتر می شود. ما اگر به کارگردانان موفق مراجعه کنیم اکثرا موسیقی را می‌شناسند و در تمام دنیا این امر قابل مشاهده است.

ترانه آخر سریال و فیلم باید برگزیده از موسیقی متن باشد

امیرحسین مدرس در ادامه از این هنرمند پرسید شما چگونه هم برای تیتراژ زمان می گذارید و هم موسیقی متن را می‌نویسید؟ فرید سعادتمند گفت: نگاه من این است که اگر قرار است ترانه آخر سریال و فیلم ساخته شود باید برگزیده از موسیقی متن باشد زیرا مخاطبی که از ابتدا با سریال همراه است و درگیر موسیقی متن می شود باید در آخر به جمع بندی برسد. البته کار ترانه سرا در ایجاد کلام مناسب با موسیقی مشکل می شود. این موسیقی باید هورمونی خوبی داشته باشد و جذابیت لازم را ایجاد کند تا مخاطب بپسندد .

بعد از صحبت های این هنرمند موسیقی تصویر مجموعه نفس ساخته فرید سعادتمند با صدای  محمد اصفهانی پخش شد.

کم توجهی به تخصیص بودجه برای موسیقی فیلم

امیر حسین مدرس پس از این قسمت از فرید سعادتمند در مورد کم توجهی به بودجه موسیقی فیلم سوال کرد، وی اظهار داشت: خوشبختانه من با کارگردانانی کار کردم که موسیقی برای آنها مهم است اما اکثریت غریب به اتفاق اینطور نیستند . ما باید به این نکته برسیم که موسیقی فیلم از ارکان مهم فیلم است  که باید توجه جدی به آن شود همانطور که در اکثر کشورهای جهان به آن توجه می شود و بر روی موسیقی فیلم سرمایه گذاری می کنند. متاسفانه علی رغم اینکه در کشور آهنگسازان توانمند و باسوادی داریم اغلب به دلایل مالی و زمان نمی توانند مشغول کار شوند. کارگردانان و تهیه کنندگان ما باید واقف باشند که بخشی از هزینه تولید را به موسیقی فیلم اختصاص دهند . اما این اتفاق نمی افتد و اغلب فیلم ها با موسیقی الکترونیک ساخته می شود و این غلط نیست اما ورود به مبحث موسیقی الکترونیک باید با سواد آن انجام شود ولی در بسیاری از موارد در این مقوله فقط صدا تولید می شود و موسیقی می شنویم که تفکر و عمقی در آن دیده نمی شود.

اساس موسیقی ایرانی ملودی است

در اینجا گزیده ای از آثار بی کلام این هنرمند پخش شد و در ادامه امیرحسین مدرس از این هنرمند در مورد دلیل ماندگاری برخی موسیقی فیلم های دهه های پیشین سوال کرد و وی گفت: اساس موسیقی ایرانی ملودی است و آثاری که فرمودید بر اساس موسیقی ایرانی و دستگاهی تولید شده و مردم دوست دارند و در ذهن مانده است حتی اگر بی کلام باشد. ذات ما این است که ملودی دوست داریم . اما معمولا کارگردانان دغدغه ترانه آخر فیلم را دارند درحالیکه موسیقی متن بسیار با ارزش است و مردم دوست دارند و استقبال می کنند هرچند بی کلام باشد.

موسیقی دهه پنجاه کجا و موسیقی امروز کجا

فرید سعادتمند درخصوص این موضوع که گوش مخاطبین برای شنیدن موسیقی بی کلام تربیت نشده است گفت: بحث کلام محور موسیقی ایرانی یک بحث است اما اخیرا ما از موسیقی دستگاهی در حال فاصله گرفتن هستیم و آهنگسازانی نظیر استاد مشکاتیان قطعات فاخر بسیار زیبایی در تصانیف ایجاد کرده اند اگرچه امروز در موسیقی باکلام اتفاقات خوبی افتاده است و ترانه سراها و ملودی سرایان خوبی آثار ارزشمندی اجرا کرده‌اند. ولی اگر این موسیقی را با دهه پنجاه مقایسه کنیم می بینیم از صد قطعه در آن دوران ۹۰ قطعه فاخر است چه در موسیقی گلها و چه در سایر موسیقی ها. امروز اما علی رغم اینکه  نوابغی در این عرصه هستند اما از صد تا کار چند تا کار درست و فاخر می‌توان دید؟ در آن دوران در شوراهای تخصصی ادبی هر قطعه جواز تولید نمی یافت و اگر الان هم کمی وسواس خاص داشته باشیم و از سطحی بودن کار بیرون بیاییم قطعا موفق تر خواهیم بود.اگر بجای ممیزی افراد به ممیزی گوش بپردازیم آثار بهتری تولید می‌شود. خوشبختانه هوش موسیقایی مردم هم بالا است و این دست شوراهای سیاست گذاری و خوانندگان است که تلاش کنند این سطح را بالا ببرند.

مقصر شورای سیاست گذاری شعر است

بعد از این بخش از گفتگو موسیقی فیلم حانیه ساخته فرید سعادتمند با صدای سالار عقیلی پخش شد. بعد از آن امیرحسین مدرس از فرید سعادتمند پرسید چرا ترانه امروز به لحاظ موسیقایی ایراد دارد؟ وی گفت: امروز کارهای قوی کم نیستند اما اینکه چرا اینگونه است برمی گردد به شورای سیاستگذاری شعر که بعضا برخی اشعار را مجوز می دهند. موسیقی تنها نباید جذاب باشد بلکه قواعد موسیقایی باید در آن رعایت شود . مقداری هم کم توجهی به مقوله موسیقی تأثیرگذار است و هم در حیطه ترانه و هم موسیقی بی توجهی می شود اما آثار فاخر در مقوله ترانه تماما منطبق بر ادبیات کلاسیک ایرانی است و ملودی کاملا مبتنی بر دستگاههای ایرانی است.

بجای ممیزی افراد به ممیزی گوش بپردازیم

وی افزود: سطح سلیقه گوش موسیقی پایین آمده است  در گذشته در موسیقی کودک آثار فاخری داشتیم ولی الان به چه سمتی رفته ایم و مسائل مالی در این زمینه دخیل است. رجوع به دستگاه های موسیقی اهمیت دارد اینهمه اذان گفته شده اما تنها اذان موذن زاده جاوید شده چرا که مبتنی بر دستگاههای ایرانی است. در کشورهای همسایه اگر کلام را گوش نکنیم ولی هویت از موسیقی کاملا مشخص است در کشور ما هم این اتفاق در حال رخ دادن بود و باید سعی کنیم مجدد به این سمت برویم. امروز اتفاقات خوبی می افتد و افراد توانمندی داریم اما اگر بجای ممیزی افراد به ممیزی گوش و خروجی بپردازیم موفق تر هستیم.

موسیقی تصویر ارمغان تاریکی  ساخته دیگر این هنرمند با صدای محمد اصفهانی پخش شد. فرید سعادتمند درباره این کار گفت: این اولین همکاری من با استاد کاکایی بود و من اغلب ملودی می سازم و به شاعر برای ترانه می سپارم و این کاری سخت برای شاعر است اما استاد کاکایی به بهترین نحو برای ان ترانه ساختند و دکتر اصفهانی با صدای خوبشان آن را خواندند.

انتشار آلبوم های موسیقی فیلم نفس و ارمغان تاریکی

وی در ادامه در خصوص انتشار آلبوم های موسیقی خود گفت: مجموعه موسیقی انیمیشن من منتشر شده است و درنظر دارم موسیقی متن ارمغان تاریکی، موسیقی فیلم نفس را در قالب آلبوم ارائه کنم. از طرفی یزد ثبت جهانی شده و به همین منظور من  در حال نوشتن موسیقی بی کلام درخصوص نمادهای شهری یزد هستم . چهار آلبوم اول من که شامل مجموعه فیلم دلبری ، حدیث سرو که مستندی از مرور زندگی عرفا است در حال انتشار است . آلبومی هم دارم که ترکیبی از چند موسیقی متن است که در دست تولید است.

این هنرمند موفق کشور در انتها از مسئولین درخواست کرد تا توجه بیشتری به موسیقی داشته باشند و بودجه بیشتری به موسیقی اختصاص دهند و آرزو کرد که مصیبت ها در جامعه ایرانی کاهش پیدا کند و دیگر شاهد اخبار بد نباشیم.