بهرام باجلان: همه میخواهند مثل هم بخوانند
چهارشنبه, 20 دی 1396
هفدهمین نشست آیین آواز شب گذشته با حضور جمعی از کارشناسان و اهالی موسیقی در فرهنگسرای ارسباران برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی انجمن موسیقی ایران، بهرام باجلان خواننده میهمان و استاد مدعو این نشست، پیش از اجرای آوازش و در تکمیل مبحث فنی و تئوریک برنامه گفت: من با در نظر گرفتن تمامی مسائل مطرح شده در زمینه تقلید در آواز ایرانی باید جمعبندی خودم را در این زمینه اعلام کنم. اینکه در مقوله یادگیری ردیف به نظرم باید ردیف آوازی را طابق النعل بالنعل فرا گرفت و به قول معروف مو لای درز این نکته نمیرود. این فراگیری شامل اجرای مو به موی گردش ملودی، نتهای ایست و شاهد تمامی گوشهها و دستگاههای ما در ردیف آوازی و بقیه مؤلفههای آن است که باید همه و همه را به شاگرد انتقال داد.
وی افزود: از طرفی هم امروز متأسفانه میبینیم که همه میخواهند مثل هم بخوانند، در حالی که همان طور که ما کمتر دو انسان خیلی شبیه به هم را میبینیم به همان نسبت هم تارهای صوتی و اندامهای گفتاری هر کس با دیگر فرق میکند و به تبع آن مدل خوانندگی آدمها باید از هم متفاوت باشد. خب یک نفر صدایش بم است و دیگری تارهای صوتی او نازک یا قطور است و همه اینها قطعاً نمیتوانند از یک الگو تقلید و تبعیت کنند. مشکل دقیقاً از جایی شروع میشود که خیلیها با فیزیکهای متفاوت و مختلف، میخواهند به یک روش خاص، آواز بخوانند.
معصومه مهرعلی و علی شیرازی نیز پیش از سخنان باجلان با موضوع «کیفیت و مرزهای تقلید در آواز ایرانی» مبحث فنی این نشست را برگزار کردند. مهرعلی به عنوان کارشناس مدعو برنامه، صحبتهایش را در چند بخش کلاسهبندی کرد و به ترتیب و تفصیل از توجه به آناتومی حنجرۀ هنرجو، توجه به جنس صدای هنرجو و متناسب بودن صدای او باصدای مربی، دریافت حس شیوۀ مربی و نه تقلید صرف از صدای مربی، پرهیز از تعلیم دیدن پیش یک مربی و دیدن چند استاد به مرور زمان و طی کردن پلههای ترقی در آواز به نوبت و هر کدام در جا و زمان خاص خودش سخن گفت. شیرازی هم با آوردن مثالهایی به نمادهای تقلید در آواز ایرانی در ۱۱۲ سالی که از زمان ضبط صفحه در ایران میگذرد اشاره کرد.
با پایان مبحث فنی و تئوریک، طهمورث شاهمراد و گروه همراهش شامل معین مظفری (تار) و مهدی جهانمردی (تمبک) روی صحنه آمدند. شاهمراد در افشاری آواز خواند. در ادامه سیدحسین جعفری خواننده باسابقه و از شاگردان مطرح زندهیادان رضوی سروستانی و دکتر عمومی نیز آوازی را به همراه تار حمید اعتمادنیا و تمبک فرزندش سیدعلی جعفری اجرا کرد.
در پایان، نوبت به بهرام باجلان میهمان ویژۀ این نشست رسید که آواز بداههای را در راستپنجگاه به صورت مرکب (با اشاراتی به آواز شوشتری در دستگاه همایون) در همراهی با نی مسعود جاهد ارائه کرد. در بخش دیگری از این نشست هم با پخش قسمتهایی از آلبوم نوبانگ، اثر تازه علیرضا حاجی طالب و گروه همنوازان سایه، اعلام شد که مراسم رونمایی از این آلبوم ساعت ۱۸ روز شنبه ۲۳ دی در همین فرهنگسرا برگزار میشود. سرانجام نیز علیرضا معینی مجری مراسم اعلام کرد که هجدهمین نشست آیین آواز از ساعت ۱۸ سهشنبه سوم بهمن در فرهنگسرای ارسباران برگزار خواهد شد.