الیاس طغیانی، خواننده و مدرس دانشگاه، می‌گوید موسیقی ملی و اصیل ایرانی چیزی نیست که پشت فرمان ماشین شنیده شود. موسیقی سنتی نیاز به اندیشیدن و فکر آزاد دارد. شنونده باید متمرکز شود تا بتواند با آن ارتباط برقرار کند.

به گزارش روابط عمومی انجمن موسیقی ایران، الیاس طغیانی، متولد اصفهان، فراگیری موسیقی را از دوران کودکی آغاز کرده و در حال حاضر علاوه بر خوانندگی و نوازندگی، در کسوت استادی نیز شاگردان زیادی تربیت کرده است. به بهانۀ انتشار نخستین آلبومش «اوج رؤیا» گفتگویی با وی انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.

ظاهراً موسیقی در خانواده شما ارثی است. اینکه تحت تأثیر پدر، به‌طور حرفه‌ای موسیقی را ادامه دهید، چقدر خواست خانواده بود و چقدر علاقه خودتان؟

ــ بله. موسیقی در خانواده ما به صورت ارثی هم از طرف خانواده پدر و هم مادر وجود داشت، اما خانواده در ابتدا خیلی موافق نبودند که من کارم را به صورت آکادمیک ادامه دهم، کم‌کم متقاعد شدند و موافقت کردند.

شما از شاگردان مرحومه ناهید دایی‌جواد بودید که سال گذشته فوت کردند. از کار با ایشان و تأثیری که بر نسل شما داشتند بگویید.

ــ بنده از شاگردان استادِ آواز، ردیفدان و اسطورۀ اخلاق سرکار خانم ناهید دایی‌جواد بودم. ایشان با اساتید بزرگی مانند حسن کسایی و جلیل شهناز همکاری‌ بسیاری داشتند. از آنجایی که بیشترین تأثیر در موسیقی برای هر فرد در کودکی و نوجوانی اتفاق می‌افتد من این افتخار را داشتم که در سن ۱۴-۱۵ سالگی شاگرد ایشان باشم و درس‌های زیادی آموختم.

ساز تخصصی شما چیست و چه سازهای دیگری می‌نوازید؟

ــ ساز تخصصی من نِی است که در هنرستان موسیقی با استاد ملکی شروع کردم و بعد در خدمت استاد حسن کسایی بودم و بعد از آن در دانشگاه و بیرون از دانشگاه نزد اساتیدی مانند جمشید عندلیبی، محمدعلی کیانی‌نژاد، زنده‌یاد محمدعلی حدادیان و حسن ناهید شاگردی کردم. به‌جز نی، تار، سه‌تار و تمبک هم می‌نوازم.

در آواز بیشترین تأثیر را از چه کسی گرفتید؟

ــ در زمینه آواز در دوران کودکی تحت تأثیر اساتید بزرگی مانند محمدرضا شجریان، حسین خواجه‌امیری (ایرج)، تاج اصفهانی، علیرضا افتخاری و… بودم، چون در خانه صدای این عزیزان را زیاد می‌شنیدم. اما در مکتب اصفهان بیشترین تأثیر را از استاد ناهید دایی‌جواد و دیگر اساتید مانند حسن کسایی، تاج اصفهانی و افتخاری گرفتم.

با توجه به اینکه شما سال‌هاست موسیقی تدریس می‌کنید بفرمایید که وضعیت تدریس موسیقی در آموزشگاه‌های موسیقی را چطور ارزیابی می‌کنید؟

ــ در آموزشگاه‌ها تدریس موسیقی جایگاه خوبی ندارد، چون نظارتی بر آن نمی‌شود. به نظرم در آموزشگاه‌ها حتماً باید «بازرس» وجود داشته باشد و سرکشی انجام شود. البته کسانی که صرفاً بازرس نباشند، بلکه متخصص موسیقی باشند تا سابقۀ اساتید و نحوه آموزش‌دادن آنها را بررسی کنند. کسی که به عنوان استاد در آموزشگاه مشغول تدریس است باید یک پیشینه تدریس ۴-۵ ساله داشته باشد یا اینکه به لحاظ تجربی رزومۀ قوی داشته باشد. شنیده‌ام متأسفانه بعضی از مسئولین آموزشگاه‌ها به خاطر اینکه درصد کمتری به مدرس‌ها بدهند، کسانی که ۲-۳ سال است ساز می‌زنند را به عنوان مدرس به کار می‌گیرند؛ در حالی که آنها خودشان هنوز در حال یادگیری موسیقی هستند و نیاز به آموزش دارند. این می‌تواند تأثیر بسیار بدی داشته باشد بر روی هنرجویانی که تشنه یادگیری موسیقی هستند.

در دانشگاه‌ها چطور؟

ــ در دانشگاه‌ها وضعیت بهتر است، چون مدرسان موسیقی باید یک تأییدیۀ علمی به عنوان iD دریافت کنند.

نظرتان نسبت به موسیقی تلفیقی و گروه‌هایی که طی چند سال اخیر این شیوه را انتخاب کرده‌اند چیست؟

ــ در زمینه موسیقی تلفیقی اگر هدف تجارت باشد و بخواهند در یک مقطع کوتاه یک کار جدیدی انجام بدهند و بعد فراموش شوند خوب نیست. اما اگر با شناخت این کار را انجام بدهند و آگاهی وجود داشته باشد قطعاً ماندگار خواهند شد. هر کاری که با شناخت همراه باشد و اصول آن کار رعایت شود، دلنشین و ماندگار خواهد بود در غیر این صورت بعد از مدتی دیگر هیچ نامی از آنها وجود نخواهد داشت.

چرا خواننده‌هایی که سبک پاپ می‌خوانند معروف‌تر از خواننده‌های سنتی‌ هستند؟

ــ چون جایگاه موسیقی در کشور مشخص نیست و بیشتر به عنوان سرگرمی به آن نگاه می‌شود. مردم به علت مشکلات اجتماعی و اقتصادی که دارند بیشتر دلشان می‌خواهد موسیقی، تفریح‌شان باشد، پایکوبی داشته باشد و برای فهمیدنش انرژی زیادی لازم نباشد. در صورتی که موسیقی ملی و اصیل ایرانی چیزی نیست که پشت فرمان ماشین شنیده شود. موسیقی سنتی نیاز به اندیشیدن و فکر آزاد دارد. شنونده باید متمرکز شود تا بتواند با آن ارتباط برقرار کند.

درباره آلبوم‌تان کمی توضیح بدهید. چند قطعه دارد و چه هنرمندانی با شما همکاری داشته‌اند؟

ــ این آلبوم «اوج رؤیا» نام دارد و شامل هشت قطعه است. آهنگسازی و تنظیم کلیه قطعات را دوست قدیمی و هنرمندم مسعود تدینی انجام داده است. خوشبختانه آن صمیمیت و رفاقتی که ما با هم داریم در کارهایی که تولید می‌کنیم هم وارد می‌شود. فضای کارها احساسی هستند و تمام تلاش خود را کرده‌ایم که به دل مخاطبان بنشیند. ترانه‌ها نیز سرودۀ نوید اسماعیل‌زاده، محسن جعفری و زنده‌یاد عباس صبوحی است.

برنامه‌تان برای سال آینده چیست؟ در زمینه کنسرت و آلبوم چه کارهایی خواهید کرد؟

ــ با هنرمندِ توانمند و چیره‌دست علی‌اصغر عربشاهی که به نظرم از جوانان بااستعداد در زمینه نوازندگی و آهنگسازی است یک آلبوم کار کرده‌ایم که در نیمه امسال رونمایی می‌شود. یک آلبوم هم با دوست عزیزم هنرمند باذوق آرمین قیطاسی خواهیم داشت. برای اجرای زنده و کنسرت هم در حال برنامه‌ریزی هستیم.

گفتگوگر: جمشید خاوری