بزرگداشت نادر گلچین در فرهنگسرای نیاوران در حالی با حضور تعدادی از بزرگان موسیقی ایران برگزار شد که فاضل جمشیدی خواننده موسیقی سنتی اجرای این برنامه را برعهده داشت.
عباس خوشدل آهنگساز آلبوم نیلوفرانه گفت: اکبر گلپایگانی، غلامحسین بنان و نادر گلچین سه فرد متفاوت موسیقی آوازی ما هستند.
وی افزود: من ردیف های موسیقی آوازی قدما را ضبط کردم و معتقدم بعضی اساتید به جایی می رسند که صدایشان مانند این سه، مشابه ندارد.
خوشدل تاکید کرد: موسیقی باید طوری باشد که احساس بر تکنیک حاکم باشد و اگر نه شنیدنی نخواهد بود.
او ادامه داد: هنرمندان به شرایطی می رسند که پدیده های الهی بر وجودشان می نشیند، کارهایی می کنند که از طریق استاد آموختنی نیست و نمونه اش می شود نادر گلچین.
خوشدل گفت: گلچین وقتی حرف می زند انگار سه گاه برایتان می خواند، با احترام به همه اساتید آواز ایران که دستشان را می بوسم، نادر گلچین کس دیگریست.
وی تصریح کرد: برخی می گویند چرا گلچین با همه نبوغش کارهای کوچه باغی و نازل هم خوانده، دلیلش این است که نادر کارمند وزارت فرهنگ و هنر بود و باید برای پادگانها هم برنامه اجرا می کرد از این روی که نظامی ها با سطح کارهای فاخر گلها آشنا نبودند ما ناگزیر بودیم کارهای شاد و ساده برایشان اجرا کنیم که از سختگیری های سازبندی و موسیقایی مصون بود.
آهنگساز موسیقی سنتی گفت: ما آهنگسازها بعد از انقلاب چیزی عرضه نکردیم که توانسته باشیم خالقی، معروفی و خرم را تکرار کنیم برای همین هیچکدام از ترانه ها و آوازهای کنونی را نمی شود حفظ کرد.
خوشدل اظهار کرد: یک آهنگ و قطعه زمانی ماندگار می شود که آهنگساز، خواننده و شاعرش با هم زندگی و کار کنند برخلاف کارهای امروز که کارها در شورای موسیقی و شعر به تفکیک تصویب می شود و هیچ سنخیتی بین شعر، موسیقی و رِنگ صدای خواننده و وسعت صدایش وجود ندارد ولی ما نوای کاروان را با گلچین در ۱۳۴۵ اینچنین ساختیم.
آهنگساز آلبوم نیلوفرانه گفت: این آلبوم بر اساس «نوای کاروان» سفارش ساخت گرفت و برای همین موفق بود.
خوشدل یادآور شد: وظیفه ما اهنگسازان این است نوایی بسازیم که خانم خانه، کارگر خانه و آقای خانه ملودی آن را با خود زمزمه کنند.
کامبیز روشن روان آهنگساز برجسته موسیقی کشورمان نیز در این مراسم گفت: امروز در جامعه ما اتفاقی افتاده که عده ای شب می خوابند، صبح بیدار شده و خواننده می شوند که اینها خواننده نرم افزاری هستند یعنی به زور نرم افزار صدایشان اصلاح می شود.
وی گفت: تفاوت گلچین آنجا بود که او استاد بی استادی بود که به واسطه کار کردن تئاتر قبل از موسیقی، از بیان و حافظه تقلیدی عالی برخوردار شده و به ظرایف موسیقی آشنا بود.
روشن روان تاکید کرد: هنرها با هم مرتبط هستند، برای همین عباس کیارستمی از بسیاری خواننده های امروز ما موسیقی گوش می داد و موسیقی را می شناخت.
او افزود: هنرمندان هر رشته می توانند تحت تاثیر هنر و رشته دیگر قرار گیرند و اگر چنین شد هنرش دوچندان می شود، یک عده از اثر تاریخی، عده ای از نقاشی، یک عده از خوشنویسی و عکاسی و تئاتر، الهام می گیرند.
روشن روان تاکید کرد: مرغ سحر با تحریرهای ریز صدای گلچین بهترین کار او بود و امیدوارم خاطرات هنرمندان در قید حیات برای نسل های بعد به کتاب تبدیل شود چون نسل های بعد، چیزی از گذشتگان در اختیار نداشته و به آنها دسترسی ندارند.
او گفت: وقتی امانوئل ملک اصلانیان، استاد همه استادان امروز پیانوی ایران درگذشت، شاید پنج هنرمند در مراسم تشییعش حضور نداشت و غربت اینها تا حدی است که متولیان دولت به هیچ عنوان به فکرشان نیستند.
در ادامه برنامه، جمشیدی پیام کوتاه عبدالوهاب شهیدی خواننده شهیر موسیقی آوازی کشورمان را قرائت کرد که در آن به کسالت جسمانی او برای حضور نیافتنش در مراسم اشاره شده بود.
سپس معصومه مهرعلی از خوانندگان باتجربه موسیقی سنتی و از شاگردان استاد شجریان که به سبب پیشامد منجر به عدم حضور هنگامه اخوان خواننده پیشکسوت به عنوان جایگزین او سخن گفت، با انتقاد از تقلید صرف برخی خوانندگان افزود: اولین کسی که صدایش را دوست دارم استاد نادر گلچین است و امیدوارم با حضرت داوود محشور باشد.
سهیل محمودی شاعر نیز در این برنامه گفت: نادر گلچین با خودش و جهان به صلح رسیده بود؛ هیچ کینه، بخل و تندی در او دیده نمی شد.
وی افزود: همنفس بودن با ادبیات و شعر از او آدم ساخته بود، او تربیت شده شعر، حافظ ، مولانا و عطار بود.
وی گفت: در جامعه ای که بی پروایی ها، بگم بگم ها و خشونت ها رواج پیدا کرده به صلح و امنیت رفتاری امثال گلچین و من و شما احتیاج دارد.
سالار عقیلی خواننده نامی کشورمان نیز که در این برنامه قطعاتی را با همراهی نی فردین لاهورپور اجرا کرد، درباره گلچین گفت: تاثیری که هنرمند در مردم و مملکتش می گذارد اهمیت دارد.
وی افزود: اینکه برای مثال خواننده برای پرهیز صدایی چه می خورد یا نمی خورد مهم نیست، مهم اثرگذاری صدای اوست و نادرگلچین صدای اثرگذاری داشت.
در اتفاقی نادر در پایان برنامه، علی اصغر شاه زیدی استاد بلندآوازه موسیقی ایرانی خواننده قطعه جاودانه «زمین مست، آسمان مست» که کمتر در محافل موسیقی خوانندگی می کند، قطعه ای را برای گلچین به طور بداهه اجرا کرد که با استقبال گرم حضار مواجه شد.
شاه زیدی درباره ویژگی های اخلاقی گلچین نیز گفت: افتادگی و صفات اخلاقی گلچین خاص و خالی از بغض و حسد بود.
افلیا پرتو، پوران وفادار، سیما مافیها، علی اصغر شاه زیدی، میلاد کیایی، خانواده منصور نریمان، همسر فرهنگ شریف، عزت الله رمضانی فر، شهرام صارمی، بیژن بیژنی، هاشم احمدوند، آرش نصیری، حریر شریعت، حامد فومنی، عادل قلی زاده، جواد ماهری نیا، سبحان مهدی پور، علی اکبرپور و علی رستمیان در این مراسم حضور داشتند.
نادر گلچین، متولد ۱۳۱۵ در رشت و درگذشته ۳۱ شهریور ۱۳۹۶ در تهران، خواننده آواز سنتی و از جمله هنرمندان صاحب سبک و دارای صدایی خاص خود بود.
از آثار مهم او می‌توان به «یوسف گم گشته»، تصنیف مرغ سحر، ناوک مژگان، قصه شهر عشق و مسبب و آلبوم‌های گریز، نفس باد صبا، زلف بنفشه اشاره کرد.

منبع: ایرنا