به گزارش خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی انجمن موسیقی ایران، ۴۴ سال از ساخت موسیقی های ماندگار و گوشنوازی که به مناسبت ماه مهر ساخته شده می گذرد. موسیقی هایی که هر کدام خاطره جمعی نسلی را زنده می کنندبه که هنوز با گذشت همه این سالها با شنیدنش حس نوستالژی روزهای رفتن به مدرسه را تداعی می کنند.
*بوی ماه مهر
قطعه موسیقی «بوی ماه مهر»یکی از خاطره انگیزترین آثار موسیقی است که در تاریخ موسیقی ایران ماندگار شده است. اثری که با شنیدن اولین ملودیهای آن ناخودآگاه شعرش را زمزمه می کنیم.
«باز آمد بوی ماه مدرسه بوی بازیهای راه مدرسه»
این اثر در سالهای بعد از جنگ ساخته شده است. در زمانی که سرود جای بسیاری از موسیقی ها را پر کرده بوده و آهنگسازان نیز برای ارائه آثارشان به این فرم روی آورده بودند .
کسی نمی داند ناصر چشم آذر پیش قدم بوده یا قیصر امین پور؛ هر چه بود ماحصل همکاری ناب و خلق چنین اثری ماندگار و البته کودکان و نوجوانانی که در قالب گروه کر آن را اجرا کرده اند.
نسبت دادن ماه مهر به ماه مدرسه، تشریح کوچه های خسته بعد از جنگ، زنگ تفریح، سرود صبحگاه و تخته سیاه مدرسه همه برآمده از ذهن شعرگونه قیصر امین پور است که با ملودیهای ناصر چشم آذر ثبت شده اند و تا به امروز جایگزینی برای این اثر یعنی بوی ماه مهر نیست.
* همشاگردی سلام
یکی دیگر از آثاری که تا به امروز در حافظه تاریخی مردم ایران ثبت شده است قطعه «همشاگردی سلام» با شعری از مجتبی کاشانی و آهنگسازی احمدعلی راغب است که سال ۵۹ ساخته شده است اما بعد از یکسال پخش شد.
دلیل عدم پخش یکساله آن تغییر اعضای گروه کر بود چرا که ترانه این اثر را گروه کر خانم ها و آقایان خوانده بودند و محمد هاشمی رییس وقت صدا و سیما و حسن روحانی که آن زمان رئیس شورای سرپرستی سازمان صدا و سیما بود دستور داده بودند که این ترانه را بچه‌ها بخوانند آن هم بچه هایی که پدرانشان طی یکسالی که از جنگ می گذشت شهید شده بودند.
به گفته مرحوم احمدعلی راغب آهنگساز اثر، بچه ها ایرادات بسیاری در ریتم و خوانش شعر داشتند اما محمد بیگلری پور آهنگساز و رهبر ارکستر پیشنهاداتی را ارائه کرده بود و مجتبی کاشانی شاعر اثر نیز همکاری بسیاری در تولید این اثر داشت و در نهایت همشاگردی سلام با صدای بچه های مدرسه ای ضبط و پخش شد.
یکی از نکات بارز این اثر از دید آهنگسازش هم این بود که ابتدا شعرش سروده شده بود و بعد آهنگ برای آن ساخته شد.
*بازم مدرسه ام دیر شد
موسیقی هایی که بوی ماه مدرسه و مهر را می دهند فقط آنهایی نبودند که به صورت مستقل ساخته و پخش شدند بلکه بسیاری از موسیقی های فیلم ها و کارتون هایی که حال و هوای مدرسه رفتن را داشتند نیز را می توان جزو موسیقی های مهر دانست. موسیقی هایی که هر کدام علاوه بر یک اثر موسیقایی، نقش آموزشی و تربیتی نیز داشتند. مثل موسیقی برنامه تلویزیونی«بازم مدرسه ام دیر شد» با بازی درخشان اکبر عبدی.
در این سریال تلویزیونی که از اوایل دهه ۶۰ پخش می شد، موسیقی ارکسترال با فرم چهار مضراب با نی نوازی محمدعلی کیانی‌نژاد و در بخش هایی موسیقی زورخانه ای در تقابل با هم قرار می گیرند. محمد شمس آهنگساز اثر تلاش داشته نسل جوان را با بخشی از موسیقی اصل ایران در چنین برنامه پر مخاطبی آشنا کند.
* موسیقی مدرسه موش ها
مدرسه موشها یکی از تاثیرگذارترین برنامه های عروسکی دهه ۶۰ بود که با فیلمنامه و موسیقی اش شور و شوقی وصف ناشندنی از درس و کلاس و مدرسه در دل بچه ها کاشت؛ چیزیکه این روزها به شدت کمرنگ شده است .
موش‌های دوست داشتنی این برنامه عروسکی با اسم های جالبشان نه تنها بازیگران این قصه بودند بلکه خوانندگان تیتراژ آغازین نیز بودند؛ تیتراژی برای آموزش الفبای فارسی و تشویق به مدرسه رفتن.
محمدرضا علیقلی با ساخت این آهنگ تنها ذهن مخاطبان کوچک را نشانه نگرفته بود چرا که بزرگترها پا به پای کودکانشان تماشاگران اصلی آن بودند.
تیتراژ و حتی آوازهایی که خواهر دم باریک یکی از شخصیت های این برنامه تلویزیونی می خواند مثل «میرم مدرسه میرم مدرسه جیب هام پره فندق و پسته» داستانهای خاص خودشان را برای ساخت دارند.
اوایل دهه ۶۰ بود. نزدیک بهار و همه تیم در تکاپو برای رساندن این مجموعه عروسکی برای پخش در عید نوروز بودند. استودیو برای ضبط موسیقی هماهنگ شده بود اما نزدیک زمان ضبط، شعر تیتراژ رد شد ولی در کمتر از یکساعت سید ابوالقاسم حسینی ژرفا که یک روحانی بود شعر «ک مثل کپل» را سرود و با همین شعر به نوعی نام «کپل» شخصیت محبوب این برنامه عروسکی را جاودانه کرد.
کپل، نارنجیِ، سرمایی، دم باریک، عینکی، خوشخواب و گوش دراز و بقیه بچه موشها با کیفهای روی دوششان آواز خوشحالی از رفتن به مدرسه را سرمی دادند حتی در تیتراژ پایانی و این یکی از نکات برجسته این برنامه عروسکی بود که مخاطبان کوچک و بزرگ را تا به امروز با موسیقی و شعر تشویق و ترغیب به درس خواندن و کسب علم و آگاهی می کرد.
۴۴ سال از آن روزهای خاطره انگیز گذشته. در همه این سالها آثار بیشماری با مضمون مدرسه و ماه مهر ساخته و پخش شده است اما هیچ کدامشان مثل این آثار در حافظه تاریخی مردم ایران ماندگار نشده اند.