انجمن موسیقی ایران
https://nay.ir

«من نقاش‌ام تا موزیسین!»

دومین روز سمینار خلاقیت در موسیقی به دبیری اجرایی دکتر آذین موحد در تالار شهید آوینی دانشگاه تهران برگزار شد.

به گزارش نای، در بخش «خلاقیت در موسیقی ایران»، استاد داریوش طلایی ضمن توضیح مفهوم خلاقیت در موسیقی به شرح بیوگرافی و فعالیت هنری و توضیح درباره‌ی آثار منتشرشده‌ی خود پرداخت. وی به دستاوردهایش در زمینه‌های پژوهشی موسیقی ایران و نیز معرفی و آموزش موسیقی ایرانی در خارج از کشور اشاره کرد و ضمن گلایه از بی‌مهری همکاران خود نسبت به آثار پژوهشی‌اش به بدیع‌بودن نتایج تئوری خود در حیطه‌ی موسیقی ایران تأکید ورزید. البته در کارگاهی با موضوع «خلاقیت در موسیقی ایران» بیان چنین مسائلی و نیز گرفتن وقت کارگاه با موضوعات غیرموسیقایی به دور از اخلاق حرفه‌ای بود.

در بخش بعد، بهاره فیاضی به اجرای موسیقی دستگاهی ایران با توجه به سبک و شیوه‌ی نوازندگی استاد زنده‌یاد محمدرضا لطفی پرداخت. بعد از این اجرا، استاد طلایی درباره‌ی قابلیت بسط و گسترس ملودی در بستر دانگ (تتراکورد) صحبت کرد و برای نمونه در دانگ شور به نواختن ملودی‌مدل‌های متفاوت پرداخت.

کارگاه بعدی به نوازنده‌ی سه‌تار، مسعود شعاری، اختصاص داشت. وی در ابتدا در مورد مفهوم بداهه‌نوازی در موسیقی ایران با تکیه بر نوازندگان سه‌تار همچون هرمزی، فروتن، احمد عبادی و ابوالحسن صبا صحبت کرد و به شیوه‌های نوازندگی این اساتید پرداخت و بر مبنای آنها سه‌تارنوازی کرد.

وی خاطرنشان کرد که درک شیوه‌های این اساتید نیازمند شناخت سبک زندگی و مرام و منش فکری و فلسفی آنهاست و این شناخت تنها با تحلیل شیوه‌ی نوازندگی آنها حاصل نمی‌گردد.

در بخش بعد رامین جزایری، نوازنده و سازنده‌ی تار و سه‌تار، به تحلیل شیوه‌ی سه‌تارنوازی استاد ابوالحسن صبا پرداخت. وی به تکنیک دست راست و چپ و نحوه‌ی کنده‌کاری‌ها و مضراب‌های استاد صبا اشاره کرد و بر اساس گفته‌هایش در دستگاه شور به اجرای سه‌تار پرداخت.

پایان‌بخش دومین روز سمینار، به حسین علیزاده اختصاص داشت. او در مورد فعالیتش در دوره‌ی چاووش و همکاریش با استاد زنده‌یاد محمدرضا لطفی اشاره کرد و از حاضرین خواست به احترام وی بایستند و کف بزنند.

وی در ادامه گفت: «برای من مضراب حکم قلم‌مو و ساز تار حکم بوم نقاشی را دارد. من به وسیله‌ی آنها نقاشی می‌کنم. به عبارتی بیشتر نقاش‌ام تا موزیسین.»

در ادامه درباره‌ی خلاقیت در موسیقی از منظر عنصر تخیل و لزوم رهاسازی نوازندگان و آهنگسازان جوان از قید و بندهای ردیف اشاره کرد و تأکید کرد که این امر جز با سال‌ها ممارست و آموزش ردیف حاصل نمی‌شود.

پس از سخنرانی، از دو نفر از حاضرین درخواست کرد تا روی صحنه بیایند تا او را در نقاشی حوض آبی با سازشان همراهی کنند؛ او با استفاده از یک پایه‌ی چهارمضراب در مایه‌ی بیات ترک به بیان سخنان خود در مبحث خلاقیت پرداخت. علیزاده در عمل به شرح جزییاتی پیرامون رویکرد آهنگساز یا نوازنده در برخوردش با بسط و گسترس یک ملودی‌مدل اشاره کرد و ضمن برطرف کردن مشکلات دو نوازنده‌ی جوان، آنها را در اجرا با خود سهیم کرد.

پایان‌بخش این کارگاه به سؤال حاضرین در مورد ساخته‌های استاد علیزاده و رویکرد ایشان در تصنیف یک قطعه اختصاص داشت.

گفتنی است این سمینار، امروز چهارشنبه ۲۹ اردیبهشت با سخنرانی استاد حسین علیزاده و اجرای تار پویان بیگلر با نگاهی بر شیوه‌ی استاد محمدرضا لطفی پایان می‌یابد.