انجمن موسیقی ایران
https://nay.ir

مروری بر چهار دهه تلاش و چالش 

 

امروز دهم مهرماه ۱۴۰۴ ، سالروز شکل گیری انجمن موسیقی ایران است . این انجمن که امسال وارد چهلمین سال فعالیت خود شده است فراز و فرودهای بسیاری را تجربه کرده و مدیران مختلفی سکان دار آن بوده اند که در این گزارش مروری بر چهار دهه تلاش این نهاد داشته ایم.

به گزارش خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی انجمن موسیقی ایران ، دهم مهرماه ۱۳۶۴، نهادی شکل گرفت به منظور «اشاعه و اعتلای سرود و آهنگ‌های انقلابی و تحکیم مبانی اصیل آن و ابداع و ابتکاراتی در جهت انقلاب از طریق نوآوری در زمینه‌ی آهنگ و سرودهای انقلابی، انجمن مستقل و غیرانتفاعی و غیردولتی با شخصیتی حقوقی به‌نام «انجمن هنری حفظ و اشاعه‌ی سرود و آهنگ‌های انقلابی، با نظارت وزارت ارشاد اسلامی» که چند سال بعد با عنوان «انجمن موسیقی ایران» شناخته شد.

اساسنامه انجمن موسیقی ایران در سال ۱۳۶۴ به ثبت رسید و اعضای هیأت مؤسس آن عبارت بودند از: سیدکمال حاج سیدجوادی (معاون وقت امور هنری)، مهدی نعمت‌اللهی، رئیس مرکز سرود و آهنگ‌های انقلابی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، حشمت سنجری، داوود گنجه‌ای و محمدعلی شکوهی. در شانزدهم مهرماه ۱۳۶۸، با تغییر نام رسمی، مأموریت این نهاد گسترش یافت تا نه‌تنها در زمینه موسیقی انقلابی بلکه در حمایت و سازمان‌دهی کلیت موسیقی کشور نقشی مؤثر ایفا کند.

انجمن موسیقی ایران در دهه‌های نخست فعالیت، از پرکارترین و اثرگذارترین نهادهای هنری کشور بود. برگزاری جشنواره‌های متنوع، حمایت از موسیقی دستگاهی و موسیقی نواحی ایران، تعامل تنگاتنگ با شعب استانی جهت ساماندهی آمار و اطلاعات هنرمندان و دست‌اندرکاران موسیقی و استعدادهای جوان در اقصی نقاط کشور، مدیریت ارکسترهای سمفونیک و ملی، انتشار مهم‌ترین آثار در زمینه موسیقی نواحی و کتب موسیقی، و همچنین برگزاری کارگاه‌ها و نشست‌های تخصصی و نمایشگاه جامع موسیقی، بخشی از کارنامه‌ی درخشان این نهاد فرهنگی به‌شمار می‌رود. همواره یکی از دلایل خوشنامی و اهمیت انجمن موسیقی به دلیل فعالیت‌ها و کارنامه درخشان او در حمایت از موسیقی جدی و هنری بوده است. این فعالیت‌ها، انجمن را به مرجع مهمی برای تعامل هنرمندان و مدیران فرهنگی تبدیل کرد.

از میان مدیرانی که طی این سال‌ها سکان انجمن را در دست داشته‌اند، هر یک بخشی از مسیر چهار دهه گذشته را رقم زده‌اند؛ در ابتدا مدیرکل‌های مرکز موسیقی سکّان انجمن موسیقی ایران را هدایت می‌کردند نظیر اشخاصی همچون شجاع‌الدین میرطاووسی و علی مرادخانی. اما در ادامه مدیرانی چون ایرج نعیمایی در سال ۱۳۶۹ تا افرادی پس از او همچون بابک رضایی، علی ترابی، بهرام جمالی، علی ثابت‌نیا، علی نیکنام، امیرعباس ستایشگر، محمدعلی مرآتی و امروز اسحاق شکری هدایت این نهاد را برعهده گرفته‌اند. تغییرات مدیریتی، و در کنار آن تحولات اجتماعی و اقتصادی، مسیر فعالیت انجمن را در ادوار مختلف دستخوش تغییرات زیادی کرده است.

مرور سال‌های اخیر نشان می‌دهد که حجم فعالیت‌های انجمن نسبت به گذشته تا حدودی کاهش یافته است؛ جشنواره‌هایی چون «ذکر و ذاکرین»، «مقاومت»، «گل یاس» و برخی دیگر، به دلیل محدودیت‌های مالی و بودجه‌ای و تصمیمات سلیقه‌ای دیگر برگزار نشدند. علاوه بر این، گستره اختیارات و نقش سازمانی انجمن موسیقی ایران نیز مانند دفتر موسیقی (مرکز موسیقی سابق)، نسبت به گذشته کوچک‌تر شد. حتا بودجه جشنواره‌های تحت برگزاری آن به نسبت گذشته با وجود تورم و مسائل اقتصادی رشد معقولی نداشته است. شاید یکی از عوامل که ریشه در گذشته این نهاد داشته باشد، وابستگی مدیران به بودجه‌های دولتی بوده باشد. چنین رویکردی موجب شد انجمن کمتر به‌عنوان یک نهاد مستقل عمل کند و بیشتر در همان جایگاه بازوی اجرایی وزارت فرهنگ و دفتر موسیقی ظاهر شود.

امروز، در چهلمین سالگرد تأسیس، انجمن موسیقی ایران بیش از هر زمان نیازمند بازتعریف جایگاه خود است. نگاه تاریخی به چهار دهه فعالیت نشان می‌دهد که این نهاد همواره در بیشتر بزنگاه‌های موسیقی ایران حضور داشته و با وجود همه محدودیت‌ها، سهمی جدی در اعتلای فرهنگ موسیقایی کشور ایفا کرده است. اکنون، ادامه این مسیر به میزان استقلال و اختیار انجمن، تعامل سازنده با بخش خصوصی و تمرکز بر مأموریت‌های فرهنگی و هنری اصیل آن ارتباط دارد. در تاریخچه انجمن نیز می‌خوانیم: «این انجمن تأسیس شد تا اولاً با بخش خصوصی در ارتباط بوده و مسئولیت ورود زیرساخت‌های موسیقی را برعهده گیرد و ثانیاً با تأسیس انجمن، مشکل قانونی دولت در تأمین حقوق و مزایا و نیز حمایت از بخش خصوصی مرتفع شود.»

چهلمین سالگرد انجمن، فرصتی است هم برای قدردانی از تلاش‌ها و دستاوردهای گذشته، و هم برای اندیشیدن به آینده‌ای روشن‌تر؛ آینده‌ای که در آن موسیقی ایران از پشتوانه صنف موسیقی و موسیقی‌دوستان و نهادهای هنری برخوردار باشد.