شهلا میلانی در یادداشتی به مناسبت پانزدهمین سالمرگ اولین باغچه بان پایه گذار اپرا در ایران گفته است که حضور اولین باغچه بان را نه صرفا به عنوان یک شخصیت تاریخی، بلکه به عنوان صدای نخستین بیداری هنری زنان در آواز ایران می شنویم.صدایی که همچنان در رگ های زمان جاری است.
به گزارش خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی موسیقی ایران، امروز ۹ آبان ماه پانزدهمین سالروز درگذشت اولین باغچه بان خواننده و بنیان گذار اپرا در ایران است به همین مناسبت شهلا میلانی خواننده اپرا و مدرس یادداشتی را به سفارش پایگاه اطلاع رسانی موسیقی ایران نوشته است.
او در این یادداشت آورده است:
خانم اولین باغچه بان صدایی که میان دو سرزمین دوست، پلی از فرهنگ ساخت. در تاریخ موسیقی ایران زمانی که واژه «اپرا»هنوز در گوش مردم سرزمین شرقی غریب می نمود، بانویی از سرزمین آناتولی گام بر خاک ایران نهاد تا صدایی تازه، نگاهی نو و احساسی هنرمندانه را در کالبد موسیقی این دیار بدمد.
اولین باغچه بان با صدایی تربیت یافته غرب و اعتقادی ژرف به هنر،ایران را به عنوان میهن دوم خود برگزید و در کنار همسرش استاد ثمین باغچه بان نه تنها در عرصه موسیقی بلکه در نهاد تربیتی و فرهنگی این کشور، نقشی بنیادین ایفا کرد.
صدای او،ترکیبی از ظرافت و قدرت بود، صدایی که هم از مدرسه اپرای غربی می آمد و هم از روح شرقی‌ای که با آن آمیخته شده بود. اولین باغچه بان،نخستین کسی بود که مفهوم خواننده متسو سوپرانو را در مبنای هنری و حرفه‌ای اش به جامعه موسیقی ایران شناساند.
او اپرا را نه تنها به عنوان شکلی از موسیقی،بلکه به عنوان شیوه ای از بیان فرهنگی و تئاتری معرفی کرد. در دهه هایی که هنوز موسیقی و آواز کلاسیک برای بسیاری بیگانه بود، حضور و اجرای او در صحنه های تهران، دریچه ای تازه گشود به جهانی که در آن صدا ابزار بود.
برای گفتگوی میان فرهنگها او از ایران نوخواسته دوران پس از مشروطه، صدایی ساخت که میان شرق و غرب در نوسان بود. نه تقلیدی از اروپا و نه محدود در سنتهای بومی؛ بلکه آغازی بر گفتگویی هنری که موسیقی ایران را در مسیر جهانی شدن قرار داد.
در کنار این بعد هنری، نباید از روح انسانی او غافل شد. اولین باغچه بان، در کنار تدریس و اجرای موسیقی، در رشد فرهنگی نوجوانان و جوانان ایران نیز نقشی بی بدیل داشت. او در کنار همسرش به تاسیس مدارس موسیقی پرداخت و باور داشت که موسیقی زبان نخستین تربیت است. با گذر زمان اولین باغچه بان به یکی از نهادهای پیوند فرهنگی ایران و ترکیه بدل شد. بانویی که مرزهای جغرافیایی را با نیروی صدا در نوردید و با علاقه خود به ایران، پلی ساخت که تا امروز پابرجاست.
رسالتش آموزش و تربیت بود و از همین روست که آثار،شاگردان،و تاثیرش در حافظه موسیقی ایران همچنان جاری است.
در تاریخ موسیقی ایران نام او نه فقط به عنوان یک خواننده بلکه به عنوان نخستین آموزگار آواز کلاسیک و پایه گذار درک حرفه ای از خوانندگی ثبت شده است.
امروز وقتی از دور به گذشته می نگریم، حضور اولین باغچه بان را نه صرفا به عنوان یک شخصیت تاریخی، بلکه به عنوان صدای نخستین بیداری هنری زنان در آواز ایران می شنویم.صدایی که همچنان در رگ های زمان جاری است.