انجمن موسیقی ایران
https://nay.ir

«تنبور لَکستان» منتشر شد

به گزارش نای رامتین کاکاوندی در این خصوص گفت: در این کتاب به مبحث موسیقی مقامی تنبور لکستان و قوائد چگونگی طرز تنبورنوازی دورۀ مذکور اشاره شده و با شیوۀ نواختن امامقلی امامی که یکی از برجسته‌ترین نوازندگان تنبور و میراث‌دار فرهنگ موسیقایی آن حوزه بوده‌اند مقام‌های آن دوره را تجزیه و تحلیل و وضع و حالت پیدایش مقام‌ها را با طرز رسم ایشان آوانگاری شده است؛ خواه وارث محض مقام‌های دورۀ شاه‌خوشین بوده باشند، یعنی روایت‌گر صدیقِ مجموع نغمات، یا تنها، حافظ اسامی مقام‌ها و اسامی اشخاصی که در مکتوبات یا روایات دورۀ شاه‌خوشین برروی مقامی آورده باشد. خواه، تنها، فرزند آن خطه، و نوازنده‌ای چیره‌دست که با تسلط بر موسیقی فولکلوریک لک، و نغماتی که در آن منطقه مرسوم است، آواها را با مهارتی شگفت با تنبور می‌نواختند.

وی در خصوص انگیزه انتشار این کتاب توضیح داد: با الهام از شیوۀ نوازندگی شاگردان آقاسید نصرالدین، مصمم به آوانگاری این نوع شیوه شدم و با گردآوری آثار ضبط شدۀ اساتید برجسته و با جمع‌آوری تاریخ پیدایش و خلق مقامات تصمیم به انتشار این مجموعه گرفتم.

کاکاوندی در ادامه درباره محتوای کتاب گفت: مقام‌های آوانگاری‌شدۀ این مکتوب، برداشتی از شیوۀ مقام‌نوازی امامقلی امامی است، به سه دلیل: نخست اینکه، چون ذات موسیقی مقامی براساس بداهه است و تمامی مقام‌ها به صورت سینه‌به‌سینه منتقل شده‌اند و طبیعتاً به موسم انتقال، دخل و تصرف نوازنده نیز میسر بوده؛ ایشان نیز از این حاجت مستثنا نبوده‌اند و پس از احاطه پیداکردن در این امور، بیانگر روایت خویش شده‌اند.

دومین دلیل این است که اساس موسیقی مقامی تنبور، تکرار، دوباره‌گفتن یا به دفعات انجام‌دادن است؛ خواه، تکرار در گردش ملودی و نغمات باشد، خواه در ریتم، ضرب یا ادوار؛ و با بررسی آثار امامی ملتفت خواهیم شد که ایشان نیز در اجرای مقام‌ها از عامل تکرار، در ملودی و ریتم، به دفعات استفاده کرده‌اند.

و سومین عاملِ تفاوتِ بارزِ میانِ منطقۀ لکستان و دیگر مناطق رواج تنبور: وام‌گیری از مجموعه ابزارهای: آوایی، ملودیک، نغمگی، ضربی، فواصلی و ریتمیک موسیقی فولکلوریک منطقۀ لکستان است، که قالب ارائۀ آن ابزارها توسط سازهای سورنا، کمانچه، تمبک، دهل و… بوده است و این نگرش، به‌وفور در مقام‌های نواخته‌شدۀ امامی دیده می‌شود؛ یعنی بهره‌گیری از فواصل، ریتم و تکنیک‌های سازهای اجراکنندۀ موسیقی فولکلوریک لکستان و ادغام آن ابزارها با موسیقی مقامی تنبور.

تاکنون آلبوم‎های «پلی به سوی خورشید، در چارچوب موسیقی مقامی تنبور»، «آمد ندید برفت، در چارچوب موسیقی سنتی، دونوازی سه‌تار و تمبک»، «یادگار روزگار تار، در چارچوب موسیقی سنتی، دونوازی تار و تمبک»، «آلبوم مَرنو، در چارچوب موسیقی کلاسیک، آهنگسازی»، «آلبوم ضرب‌آهنگ، در چارچوب موسیقی مقامی دف» و کتاب‌های «شیوۀ نوین آموختن دف، از دورۀ مقدماتی تا متوسطه»، «مروارید مست بیداری ۱۰ قطعه برای تار و سه‌تار»، «خوف درۀ خاموش ۷ قطعه برای سه‌تار»، «هفتاد و دو مشق تنبور، برای آموزش دورۀ مقدماتی»، «همزاد همرنگ هراس، دونوازی دف، دورۀ عالی در ژانر وحشت»، «هفتاد و دو مقام تنبور، آوانویسی مکتب تنبور صحنه برای آموزش دورۀ متوسطه»، «هفتاد و دو مبنای تنبور، مبنای نظری موسیقی مقامی تنبور، برای آموزش دورۀ پیشرفته» از وی منتشر شده است.