به گزارش نای، مراسم بزرگداشت استاد کمالان هوت با حضور مدیرعامل سازمان منطقه‌ی آزاد چابهار، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی سیستان و بلوچستان، مدیرعامل انجمن موسیقی ایران، مسئولان محلی، اساتید فرهنگ و هنر، فرهیختگان و پژوهشگران استانی و ملی در دو بخش علمی و هنری برگزار شد.
حامدعلی مبارکی، مدیرعامل سازمان منطقه‌ی آزاد تجاری صنعتی چابهار در این همایش گفت: کمالان هوت به عنوان یکی از مفاخر ملی ایران نقش مهمی در معرفی فرهنگ و موسیقی بلوچستان داشته است. یکی از اهداف سازمان منطقه‌ی آزاد چابهار معرفی فرهنگ و هنر و آداب و رسوم مردم و ارج نهادن به بزرگان فرهنگ، ادب و شعر است و از هرگونه مساعدت و همکاری در این زمینه دریغ نخواهد کرد.
حسین مسگرانی، مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی سیستان و بلوچستان نیز در این همایش گفت: کمالان هوت یکی از بزرگان موسیقی حماسی ایران در سال ۱۳۸۸ وفات کرده و این همایش به منظور ارج نهادن به تلاش‌های وی در فرهنگ و هنر منطقه برگزار شده است. مفاخر بزرگ هنری و ادبی و فرهنگی باید در زمان حیات‌شان تجلیل شوند. موسیقی، شعر، ادب و فرهنگ در سیستان و بلوچستان از غنای بالایی برخوردار است و برای ثبت مفاخر ملی نظیر کمالان اقدامات لازم در حال انجام است.
وی افزود: اداره‌ی کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان از هنرمندان به صورت مادی و معنوی حمایت می‌کند و با وجود کمبود اعتبار در این راه همیشه گام‌های مثبت برداشته است.
محمدامین محمدی، رئیس اداره‌ی فرهنگ و ارشاد اسلامی شهرستان چابهار در حاشیه‌ی این همایش گفت: در این همایش از ۱۵ عنوان مقاله‌ی رسیده، ۹ مقاله از سوی کمیته‌ی علمی برای قرائت انتخاب و ۵ مقاله برگزیده شدند. در این همایش ۷ سخنرانی با موضوع جایگاه کمالان هوت صورت گرفت و در بخش هنری نیز ۴ گروه موسیقی بلوچی به اجرای برنامه پرداختند.
وی از همکاری و مساعدت سازمان منطقه آزاد تجاری‌ـ صنعتی چابهار، اداره‌ی کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان، شورای اسلامی شهر و شهرداری بندر چابهار قدردانی کرد.
وی افزود: کمالان هوت از بزرگ‌ترین شاعران، خوانندگان و حماسه‌سرایان بلوچستان است که تاکنون حافظ تاریخ شفاهی فرهنگ اساطیری و معرف فرهنگی منطقه‌ی بلوچستان به شمار می‌رود. کمال‌خان هوت معروف به ملّا کمالان یکی از خوانندگان موسیقی مقامی بلوچی و از نوازندگان تنبورک در سیستان و بلوچستان بود. سبک خوانندگی کمال‌خان پهلوانی است که از اصیل‌ترین و قدیمی‌ترین گونه‌های موسیقی بلوچی است و از اعتبار و ارزش بسیاری نزد اقوام بلوچ برخوردار است.
کمال‌خان هوت فرزند مراد در سال ۱۳۲۰ خورشیدی در روستای لاتیدان از توابع شهرستان چابهار در یک خانواده‌ی کشاورز به دنیا آمد. او در نوجوانی متوجه‌ی علاقه و گرایش خود به موسیقی و شعر شد و شعرها و ملودی‌ها را به خاطر می‌سپرد و می‌خواند. او در زندگی هنری‌اش با خوانندگان، نوازندگان و شاعران مختلفی آشنا شد و همکاری کرد. کمال‌خان با اینکه مدرسه نرفته بود ولی می‌توانست بخواند و بنویسد. برخی از اشعار خودش و دیگران را در دفترهایش می‌نوشت و با موسیقی اجرا می‌کرد. کمال خان سحرگاه روز اول اسفند سال ۱۳۸۸ خورشیدی در سن ۶۸ سالگی درگذشت.